Stikstofbeheer voor voedselproductie binnen milieugrenzen

Samenvatting:

Stikstof is een essentiële voedingsstof voor landbouwgewassen, maar het stikstofoverschot uit de landbouw heeft schadelijke gevolgen voor mens en milieu. Duurzaam stikstofbeheer vereist daarom het vinden van de juiste balans tussen de voordelen van stikstof voor gewasopbrengsten en de negatieve milieueffecten. Dit proefschrift beschrijft de (verdere) ontwikkeling en toepassing van ruimtelijk expliciete modellen om afwegingen bij het beheer van stikstof in Europa en wereldwijd te beoordelen. Het proefschrift presenteert ruimtelijk expliciete grenzen voor stikstoftoevoer naar en stikstofverliezen uit de landbouw voor verschillende milieueffecten: biodiversiteitsverlies als gevolg van stikstofemissies en depositie op natuurgebieden, eutrofiëring van oppervlaktewater, en verhoogde nitraatconcentraties in grondwater. Bovendien wordt in het proefschrift het klimaateffect van het menselijk stikstofgebruik beschreven door het schatten van de hoeveelheid extra koolstof die in bossen wordt opgeslagen als gevolg van stikstofdepositie. Uit de resultaten blijkt dat stikstofverliezen aanzienlijk moeten worden verminderd om de milieugrenzen te respecteren, zowel in Europa als wereldwijd, tenzij het stikstofbeheer wordt verbeterd. In sommige regio's kan de stikstofgift echter nog toenemen voordat grenzen voor stikstofeffecten worden overschreden. Ruimtelijk expliciete informatie over verschillende stikstofindicatoren die in dit proefschrift wordt verstrekt, kan worden gebruikt ter ondersteuning van de beleidsvorming voor een duurzaam stikstofbeheer in Europa en wereldwijd.