Energie

Energietransitie WUR 2050

De Raad van Bestuur heeft de Houtskoolschets Energietransitie WUR 2050 eind 2021 goedgekeurd. Dit plan schetst de route naar een CO2-neutrale energievoorziening bij WUR. Het bevat de ambitie en de concrete noodzakelijke maatregelen, zoals warmtepompen, led-verlichting en energieneutrale nieuwe gebouwen. Meer lees je ook in het interview met energie coördinator Wouter van Leeuwen.

Uitvoeringsagenda 2022-2026

Een afgeleide van deze Houtskoolschets Energietransitie WUR 2050 is de uitvoeringsagenda voor de komende vijf jaar. Deze is naar verwachting in de loop van 2022 beschikbaar. Waaruit bestaat die agenda?

Concrete activiteiten die zijn gericht op meetbare verduurzaming

Hierbij bij passen we techniek toe volgens de trias energetica. Dat betekent:

• Stap 1. Beperk de energievraag

• Stap 2. Gebruik energie uit hernieuwbare (duurzame) bronnen

• Stap 3. Gebruik eindige (fossiele) energiebronnen efficiënt

Voorbeelden van dergelijke activiteiten zijn:

• isoleren
• elektrificeren van de warmtevraag
• energieopslag ten behoeve van gebruik op een later moment (omdat de zon niet altijd schijnt en de wind niet altijd waait)
• optimaliseren van onze gebouwbeheersystemen (GBS). Dat zijn systemen waarmee verschillende installaties van een gebouw worden aangestuurd. Het gaat hierbij vooral om werktuigbouwkundige installaties en elektrische installaties. Hiermee kunnen op technisch vlak (meer) energiebesparende maatregelen worden doorgevoerd door aanpassing van systemen in gebouwen
• gebruik maken van de eigen mogelijkheden tot duurzame energieopwek. Zoals bijvoorbeeld via zon of wind, op bijvoorbeeld daken of – in combinatie met onderzoek – WUR-gronden

Activiteiten voor organisatiebrede samenwerking om gedragsverandering op het gebied van energiegebruik te realiseren:

• het opzetten van field labs en experimenten
• het uitvoeren van het communicatieplan
• het leveren van relevante informatie en handelingsperspectief aan gebruikers

De uitvoeringsagenda wordt opgesteld samen met onderzoekers, specialisten van Facilitair Bedrijf-Vastgoed & Huisvesting, locatiemanagers en KAM (kwaliteit-, arbo- en milieu-)medewerkers.

Wat hebben we al bereikt voor de energietransitie?

Windenergie

WUR heeft 26 windmolens in Lelystad. Zij leveren in een goed windjaar ongeveer net zoveel stroom als WUR verbruikt. Deze windmolens leveren rechtstreeks aan het hoogspanningsnet via een smart grid netwerk waarbij ook zon en accu’s zijn aangesloten.

Zonne-energie

De afgelopen jaren leveren steeds meer daken van WUR-gebouwen op de campus en proeflocaties zonne-energie. In 2021 was de opbrengst circa 3.300 MWh. De opbrengst van een gemiddeld dak van een gezinswoning is ca 3.500 kWh, dit is 1.000x minder. De grootste opwek vond plaats aan de Edelhertweg in Lelystad. Daar werd ongeveer 800 MWh geproduceerd. De verwachting is dat de opbrengst in de toekomst toeneemt. De komende 2 tot 4 jaar groeit de totale opwek naar verwachting naar ongeveer 5.500 MWh. Dit is ongeveer 10% van de door WUR ingekochte elektriciteit.

Besparing aardgas

Op Wageningen Campus wordt momenteel hard gewerkt aan het aansluiten van de gebouwen op de WKO-ring. Hiermee besparen we in 2025 ongeveer 75% aardgas ten opzichte van 2019. Warmte Koude Opslag is een duurzame energievoorziening waarbij warmte en koude via een warmtewisselaar diep in de grond worden opgeslagen in een watervoerend zandpakket. ’s Zomers wordt een gebouw gekoeld met water uit de koude bronnen. En ’s winters wordt een gebouw via dezelfde warmtewisselaar, maar nu in combinatie met een warmtepomp, verwarmd met grondwater uit de warmte bron.

Inkoop van duurzame energie

We kopen op dit moment GvO’s van Nederlandse duurzame opwek in voor onze energiebehoefte. Daarbij kijkt WUR of aanbieders passen bij de missie en visie van WUR. Voor de toekomst is ook belangrijk dat aanbieders de maatregelen zoals die in de Houtskoolschets Energietransitie WUR 2050 zijn beschreven, expliciet meenemen in hun aanbod.

Bedrijfszekerheid en betaalbaarheid

Bij al het bovenstaande zijn zowel bedrijfszekerheid als betaalbaarheid cruciaal. Het onderzoek mag immers niet in het gedrang komen door bijvoorbeeld uitval van apparatuur. We letten dus op leveringszekerheid. En uiteraard op betaalbaarheid, die we door onder meer centrale inkoop kunnen realiseren.

Samenwerking WUR bedrijfsvoering en -onderzoek

WUR is op twee terreinen bezig met de energietransitie. In het onderzoek dat WUR zelf uitvoert naar de energietransitie in Nederland en in de wereld én in de eigen WUR bedrijfsvoering waar we ook klimaatneutraal willen worden. Het verbinden van beide terreinen, door samenwerking tussen diverse onderzoekers en medewerkers binnen WUR, biedt volop mogelijkheden om van beide kanten kennis en expertise aan elkaar te koppelen. Wat dat kan opleveren is:

• voorbeeldfunctie en showcases voor de omgeving en partners;
• kleinschalig leren en opschalen op de Campus;
• versnellen of mogelijk maken van onderzoeksprojecten;
• walk the talk. Groen doen = groen zijn;
• verbinding tussen onderwijs, onderzoek en gebouwen.

In 2022 willen we een aantal concrete onderzoeksprojecten opzetten inclusief financiering. We willen ons daarbij richten op enerzijds onderzoeken op het gebied van energieopwek en -opslag en anderzijds de mogelijkheden onderzoeken van gedragsverandering door het opzetten van experimenten.