Showcase

Hotspots monitoren om uitbraken van zoönosen te voorkomen

Vliegvelden of grote veehouderijbedrijven: op sommige plekken is de kans op het ontstaan van ziekte-uitbraken groter dan elders. Onderzoekers van Wageningen University & Research werken aan methoden om zulke hotspots efficiënt te monitoren. Zo helpen ze om grote ziekte-uitbraken, zoals COVID-19, in de toekomst te voorkomen.

‘Om grote ziekte-uitbraken te voorkomen is het belangrijk om een bacterie of virus snel te detecteren. Wij achterhalen op welke manieren we hotspots efficiënt en op een betaalbare manier kunnen monitoren’, zegt ecoloog Ralph Buij.

We kunnen nagaan welke dieren door de gevangen muggen zijn gestoken en welke ziekteverwekkers er in het bloed van deze dieren zaten.

Als voorbeeld noemt Ralph Buij het vangen van muggen in varkensbedrijven. Die muggen steken niet alleen de varkens in de stal, maar ook de wilde dieren in de vrije natuur rond de stal. ‘We vangen die muggen met behulp van lokstoffen en sequencen al het DNA in het bloed dat ze hebben opgezogen. Zo kunnen we nagaan welke dieren door de muggen zijn gestoken en welke ziekteverwekkers er in het bloed van deze dieren zaten. Hierdoor kunnen we veel over de verspreiding van ziekten leren. We verwachten dat we snel veel muggen kunnen vangen op een betaalbare manier. Dat maakt deze methode interessant.’

We willen dieren die op vliegvelden binnenkomen steekproefsgewijs screenen, om te weten welke virussen ons land via deze route binnenkomen.

Monsters van het buitenmilieu

Tegelijkertijd nemen de onderzoekers monsters van het buitenmilieu. Dat kan bijvoorbeeld via het filteren van deeltjes uit de lucht of uit riool- en oppervlaktewater in de stad of in de buurt van grote veehouderijbedrijven. Die filtermonsters analyseren ze in het laboratorium door ze te sequencen. De onderzoekers bestuderen wat daarvoor de beste manier is. ‘Met de methoden die we testen kunnen gezondheidsautoriteiten straks hotspots beter en efficiënter monitoren. Zo helpen we bij het voorkomen van toekomstige grote ziekte-uitbraken.’