Oorzaak 1: Walvissen verdwalen of hebben gewoon pech

"Potvissen die in de Noordzee stranden zijn vaak jonge mannetjes. De vrouwtjes blijven bij de Azoren hangen, de mannetjes trekken richting de Noordpool. Ze zwerven daar een tijdje rond en komen in de loop van de winter weer terug. Ze gaan eerst bij Noorwegen inktvis eten (die vinden we nu in de magen) en als ze klaar zijn dan moeten ze om de Britse eilanden heen langs de westkust naar de Azoren terug. Maar dit zijn pubers en die zijn wel eens eigenwijs. Die denken “We moeten naar het zuiden” en zwemmen vervolgens de Noordzee in. Dan komen ze in ondiep water en lopen ze vast op de kust."

• Uit: Wat komt er
  tevoorschijn uit de magen en darmen van potvissen? (vanaf 4:20 min) - 19
  jan 2016 - NH Leeft, RTV Noord-Holland
  

Het was een groep van 6 potvissen op Texel, en nog 6 in Duitsland. Het kunnen twee verschillende groepen zijn, of één supergroep. Een groep van 12 is al een flinke groep potvissen. “Het zou me verbazen als het nog veel meer beesten waren.”, aldus Leopold. “Er zou er een de dans ontsprongen kunnen zijn. Er was nog een melding dat er een potvis bij Petten rondzwom, maar dat kan ook een heel andere soort zijn. Het kan bijv. een bultrug zijn die daar rondzwemt. Bultruggen kunnen wèl heel goed terecht in ondiep water, die kunnen daarmee omgaan.” Later bleken er nog veel meer potvissen in de Noordzee rond te zwemmen die vervolgens ook strandden (zie Volkskrant-Sir Edmund van 5 maart 2016). Uiteindelijk strandden er begin 2016 30 potvissen: de laatste was een rot kadaver dat bij Blåvand, Denemarken werd gevonden.

• Uit: Wat komt er
  tevoorschijn uit de magen en darmen van potvissen? (vanaf 13:25 min) -
  19 jan 2016 - NH Leeft, RTV Noord-Holland

“Dieren zoals potvissen zijn blind in ondiep water, ze zien niet waar ze zijn. Ze zijn heel diep water gewend en die ondiepe glooiende kust, die zien ze helemaal niet. Ze hebben geen flauw idee dat hier een kust is. Ze zwemmen gewoon blind rond, en opeens liggen ze droog. Dat is gewoon pech. Als ze zand onder hun buik voelen, zijn ze te laat. Het zijn wel beesten van 5, 10 ton, als die eenmaal vastligt en het wordt eb, is het te laat.“

• Uit: Texel - stranding potvissen (vanaf 11:00 min) - 1 feb 2016 - Geloof en een hoop liefde, EO

"Op weg naar het zuiden trekken potvissen over het algemeen westelijk langs de Britse Eilanden. Het water waarin ze zwemmen is idealiter zeker enkele honderden meters diep, in dat deel van de Atlantische Oceaan is dat het geval. Er zijn echter altijd eigenwijze pubers die de linkerkant aanhouden en daarmee in de Noordzee belanden. Hoe deze zwerfroutes precies lopen weten we niet, maar de Noordzee werkt als een soort fuik: hij is boven heel breed en wordt verder naar het zuiden steeds smaller en ondieper. Of er veel potvissen zijn die hun fout op tijd doorhebben en alsnog omdraaien weten we niet, wij zien ze vaak pas als ze al zijn gestrand.”

• Uit: Vraag en antwoord: gestrande potvissen in Nederland - 13 jan 2016 - National Geographic

"Potvissen leven normaal in diepe wateren in de Atlantische oceaan, maar deze groep heeft bij hun trek naar het zuiden de ‘verkeerde afslag genomen’ bij de Britse eilanden."

• Potvisstranding is kans voor wetenschappers - 13 jan 2016 - Resource