Waarnemingen doen in geboortegebieden van grijze zeehonden: Richel en Griend
Grijze zeehonden krijgen hun jongen graag op rustige plaatsen in de Waddenzee. De onbewoonde eilandjes Richel en Griend horen bij de favoriete geboortegebieden voor deze dieren. Sinds 2013 bezoeken onderzoekers van Wageningen Marine Research deze twee gebieden tijdens het geboorteseizoen. Ze tellen de pups en houden bij welke vrouwtjes van welke gebieden gebruik maken. Zo kan de status van deze geboortegebieden worden bepaald en kunnen de kansen voor de soort in Nederland worden geschat. Met die kennis kan gewerkt worden aan een betere bescherming van deze dieren in de geboorteperiode.
Rust en veiligheid belangrijk voor zeehonden
Tijdens het geboorteseizoen zoeken vrouwtjes gebieden die hoog en droog blijven, ook tijdens stormen met extreem hoogwater. Overstroming van het geboortegebied vormt een gevaar voor het pasgeboren jong; er is kans om van de moeder gescheiden te raken en de pups kunnen met hun dikke vacht niet zo goed zwemmen. De hooggelegen, en dus stormveilige, kusten van het vasteland en de Waddeneilanden zijn echter veel te druk. Wandelaars en honden, mountainbikers, vliegers en strandsurfers maken ook allemaal gebruik van deze gebieden. Voor het grootbrengen van hun jongen zijn grijze zeehonden daarom aangewezen op verlaten, maar lager gelegen, zandplaten en eilanden die afgesloten zijn voor het publiek. De vraag is of de kwaliteit van deze gebieden goed genoeg is voor de ontwikkeling van deze soort in Nederland.
Richel is het belangrijkste geboortegebied
De Richel is een zandplaat tussen Vlieland en Terschelling. Het is het belangrijkste geboortegebied voor grijze zeehonden in de Nederlandse Waddenzee, ongeveer 80-90% van alle grijze zeehonden wordt hier geboren. Aan het begin van de 20ste eeuw was er nog weinig vegetatie op deze zandplaat, maar sinds een aantal jaren ontstaan er kleine duintjes met een gevarieerde begroeiing. Dat is gunstig voor de zeehonden. De duintjes liggen hoger dan het omliggende gebied, waardoor de kans op overstroming tijdens stormen kleiner wordt.
Griend: verstevigd in 2016
Op Griend, een eilandje tussen Terschelling en het vaste land, worden pas sinds 2007 grijze zeehonden geboren. Deze zandplaat ligt wat hoger en heeft meer duinen en begroeiing dan Richel. Toch maakten de grijze zeehonden er eerder geen gebruik van, mogelijk omdat het een lang stuk 'bobberen' was over het vlakke zand om de hogere delen te bereiken. Toen er een ondiepe geul ontstond waardoor de zeehonden naar de hogere delen konden zwemmen, veranderde dat. Elk jaar werden er meer jonge grijze zeehonden geboren op Griend. In 2016 is het eiland echter op de schop gegaan omdat het dreigde te verdwijnen. Door zand te storten en een nieuwe geul te graven is het eiland verstevigd. Het is nog onbekend hoe de grijze zeehonden op deze veranderingen in hun kraamgebied zullen reageren.
Herkenning van individuele zeehonden
Grijze zeehonden hebben een vlekkenpatroon dat uniek is voor ieder individu en hun hele leven lang herkenbaar blijft. Op die manier kunnen onderzoekers zien of elk jaar dezelfde dieren op een van de eilanden een pup krijgen, of dat het telkens andere individuen zijn. Intussen zijn er al dieren die de onderzoekers met het blote oog kunnen herkennen, zoals "Cactus", een vrouwtje met een duidelijke cactustekening in haar hals. Elk jaar is het weer spannend of ze haar terug zullen zien.
Door: Frouke Fey-Hofstede