Impact story

Waterspray: een nieuwe vangstmethode om tong te vangen

Rederij Jaczon uit Scheveningen, werktuigbouwkundigen en visserijonderzoekers van Wageningen Marine Research hebben tussen 2017 en 2023 innovatieonderzoek gedaan naar een alternatief vistuig om de Nederlandse tongvisserij toekomstperspectief te bieden. Het ontwikkelde waterspraytuig gebruikt een techniek waarbij platvissen als tong en schol met waterstralen van de zeebodem worden opgeschrikt, om vervolgens het net in te zwemmen. Het tuig leidt tot flink minder brandstofgebruik dan bij de traditionele vangstmethode, omdat wekkerkettingen waarmee de bodem wordt omgeploegd niet nodig zijn.

Hoe werkt het?

Onderstaande animatie laat het gebruik van het waterspraytuig voor de tongvisserij zien.

- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan


Eerste en tweede prototype ontwikkeld

De eerste stap was een model van het waterspraytuig te testen in een waterbassin. In 2018 is een eerste prototype waterspraytuig ontwikkeld. In 2019 is dit prototype gemonteerd en getest op een Eurokotter. Tijdens het verkennend onderzoek (2019-2021) zijn diverse opstellingen getest. Zo is er gezocht naar onder andere de beste waterdruk, verschillende spuitrichtingen, de meest geschikte visgronden en de optimale vissnelheid.

Tijdens de dertig testreizen vonden er bij elke trek bakboord- en stuurboordvergelijkingen plaats, waarbij het effect op de vangst van de wijziging aan één kant werd vergeleken met de ongewijzigde andere kant.

De werking van het waterspraytuig
De werking van het waterspraytuig

Ook zijn de vangsten vergeleken met die van kotters in hetzelfde gebied, en registreerden op het tuig bevestigde camera’s wat er onder water gebeurde. Onderzoekers van Wageningen Marine Research analyseerden en rapporteerden de resultaten per testopstelling. Alle resultaten werden gebruikt voor verdere optimalisatie van het waterspraytuig.

Het eerste prototype waterspray is een gemixt succes, met potentie voor onder andere vangstverbeteringen. Met de kennis die is opgedaan tijdens dit traject is een tweede versie gemaakt; het waterspraytuig 2.0. Deze heeft een watersprayslang in een V-vorm in plaats van de eerder geteste vierkante vorm. De resultaten van dit onderzoek zijn te vinden in het gelinkte rapport (zie ook Tuiginnovatie tongvisserij: ‘Innovaties ten behoeve van een energie efficiënte tongvisserij’).

Eerste versie (vierkante vorm) en tweede versie (V-vorm) van het waterspraytuig
Eerste versie (vierkante vorm) en tweede versie (V-vorm) van het waterspraytuig

Minder impact op het bodemleven en wat te doen met ongewenste bijvangsten?

Deze nieuwe vangstmethode zal waarschijnlijk door de afwezigheid van wekkerkettingen een minder mechanische impact op het bodemleven hebben. In de huidige studies is de ongewenste bijvangst van het waterspraytuig vergelijkbaar met die van de boomkor. Een vervolgstap in het onderzoek kan netinnovatie zijn om ongewenste bijvangsten uit het net te kunnen laten ontsnappen.

Minder uitstoot en minder brandstofkosten

Door het innovatietraject waterspraytuig wetenschappelijk te ondersteunen, met onderzoek naar effectiviteit en optimalisatie van het nieuwe vistuig, draagt Wageningen Marine Research bij aan minder uitstoot en minder brandstofkosten in de kottersector.