De monitoring op staldierbedrijven in het LMM (vervolg)
In de laatste editie van LMM e-nieuws (november 2020) was te lezen wat staldierbedrijven zijn en waarom dit type bedrijven in de steekproef voor de Zandregio is opgenomen. In dit artikel kunt u lezen hoe de steekproef van staldierdierbedrijven wordt samengesteld.
Introductie
Op staldierbedrijven zijn de financieel-economische resultaten voor het grootste deel afkomstig uit het houden van staldieren zoals varkens, pluimvee en vleeskalveren. Ruim 80% van de Nederlandse staldierbedrijven is in de Zandregio gelegen. In 2020 ging het om ruim 4.700 bedrijven die alles bij elkaar ongeveer 8% van de cultuurgrond in de Zandregio gebruikten. In de andere regio’s ligt dit aandeel maar op 1 tot 2%. Dit is de reden dat staldierbedrijven alleen in de Zandregio in de LMM-steekproef (het Basismeetnet) zijn opgenomen.
Welke staldierbedrijven zijn in de opzet van Basismeetnet vertegenwoordigd?
In het Basismeetnet wordt jaarlijks op 20 staldierbedrijven de waterkwaliteit bemonsterd. Niet alle staldierbedrijven in de Zandregio komen voor deelname aan het LMM in aanmerking. Alleen de bedrijven met ten minste 10 ha cultuurgrond en ten minste € 25.000 Standaardopbrengst komen in aanmerking. De staldierbedrijven met een kleiner areaal en/of kleinere economische omvang vallen dus buiten de doelpopulatie.
Tabellen 1 en 2 laten zien hoeveel staldierbedrijven en -arealen er binnen de doelpopulatie vallen. Deze getallen zijn gebaseerd op de Landbouwtelling van 2020. De indeling in 5 typen staldierbedrijven is hetzelfde als in het voorgaande artikel. De meest rechtse kolom geeft de verdeling van de 20 staldierbedrijven in de LMM-steekproef waarop in het voorjaar/zomer van 2020 de waterkwaliteit is bemonsterd.
Tabel 1 Vertegenwoordiging van staldierbedrijven in het LMM in de Zandregio
| Staldierbedrijven (type) | # bedrijven | waarvan in de LMM doelpopulatie | waarvan deelnemer aan het LMM |
|---|---|---|---|
| varkensbedrijven | 2.174 | 919 | 9 |
| pluimveebedrijven | 1.172 | 278 | 4 |
| vleeskalverbedrijven | 1.103 | 477 | 3 |
| overige gespecialiseerde staldierbedrijven | 142 | 44 | 0 |
| veeteeltcombinaties met vooral staldieren | 172 | 159 | 4 |
| totaal in Zandregio | 4.762 | 1.877 | 20 |
Bron: CBS-Landbouwtelling 2020, bewerking Wageningen Economic Research
Tabel 1 laat zien dat er bijna 2.900 ofwel 60% van de staldierbedrijven van deelname aan het LMM worden uitgesloten. Dit aandeel ligt bij staldierbedrijven duidelijk hoger dan bij bijvoorbeeld melkveebedrijven of akkerbouwbedrijven. Het gaat vooral om staldierbedrijven die geen of in ieder geval minder dan 10 ha cultuurgrond in gebruik hebben. Bij pluimveebedrijven is het aandeel uitgesloten bedrijven het hoogst (76%), bij de veeteeltcombinaties verreweg het laagst (7%). De doelpopulatie van 1.877 bedrijven bestaat voor bijna de helft uit varkensbedrijven; dit is ook het geval in de LMM-steekproef.
Tabel 2 laat zien dat de uitgesloten bedrijven samen nog geen 10.000 ha cultuurgrond in gebruik hadden. De 1.877 bedrijven in de doelpopulatie hebben ruim 58.000 ha van de 67.000 ha cultuurgrond van alle staldierbedrijven in de Zandregio in gebruik. Dit komt neer op een areaaldekking van 87%.
Tabel 2 Vertegenwoordiging van het areaal cultuurgrond van staldierbedrijven in de Zandregio in 2020
| Staldierbedrijven (type) | ha cultuurgrond (totaal) | waarvan in de LMM doelpopulatie | areaaldekking (%) |
|---|---|---|---|
| varkensbedrijven | 31.700 | 27.300 | 86% |
| pluimveebedrijven | 10.800 | 8.900 | 83% |
| vleeskalverbedrijven | 16.800 | 14.500 | 87% |
| overige gespecialiseerde staldierbedrijven | 1.700 | 1.400 | 86% |
| veeteeltcombinaties met vooral staldieren | 6.500 | 6.400 | 99% |
| totaal in Zandregio | 67.500 | 58.700 | 87% |
Bron: CBS-Landbouwtelling 2020, bewerking Wageningen Economic Research.
Conclusie
De populatie van staldierbedrijven in de Zandregio telt relatief veel bedrijven met nauwelijks cultuurgrond: deze worden voor deelname aan het LMM uitgesloten. Ondanks dat hoge aantal uitgesloten bedrijven, vertegenwoordigen de steekproefbedrijven 87% van het totale areaal cultuurgrond van staldierbedrijven in de Zandregio.
Ton van Leeuwen (Wageningen Economic Research) LMM e-nieuws, mei 2021
