Energieverbruik bij de bewaring van bollen vermindert fors met simpele maatregelen
Het verbruik van elektriciteit en gas bij de bewaring van bollen is flink terug te dringen met simpele trucs en een geavanceerd apparaat. Dat komt naar voren uit onderzoek van Praktijkonderzoek Plant en Omgeving.
De bewaring van bollen vraagt veel energie. Er is nu eenmaal energie nodig om de kwaliteit goed te houden: de temperatuur moet constant blijven en de lucht moet regelmatig ververst worden. Toch zijn besparingen mogelijk.
Standaardadvies voor luchtverversing
De onderzoekers van PPO namen daarvoor de luchtverversing onder de loep. Telers willen uiteraard geen risico lopen dat de kwaliteit van hun bollen achteruit gaan.
Eén van de grootste problemen tijdens de bewaring is de vorming van ethyleen. Dit ontstaat door de ‘zure’ bollen, ofwel bollen die aangetast zijn door de schimmel Fusarium. Wordt de concentratie ethyleen in de bewaarcel te hoog, dan gaan tulpenbollen verklisteren: de hoofdbol vormt allemaal kleine bolletjes. Dit is een grote schadepost voor de teler, die het moet hebben van de verkoop van zo groot mogelijk bollen.
Lucht verversen
Bollentelers proberen de verklistering voor te zijn door regelmatig de lucht te verversen. De concentratie ethyleen blijft dan laag. Daarom stoken de telers zoveel gas, dat ze zeker weten dat de productie van het gas ethyleen onder een maximum blijft. Ze volgen hierin het standaardadvies voor de luchtverversing, dat is gebaseerd op de aanname dat er maximaal 5 procent zure bollen in een partij zitten. Het gas zelf is namelijk niet te zien of te ruiken.
Apparaat meet ethyleen
In samenwerking met een technisch bedrijf hebben de onderzoekers een apparaat ontwikkeld, dat ethyleen in lage concentraties kan meten. Dit is aan te sluiten op de klimaatcomputer, waarna die de kleppen voor de ventilatie pas openzet als de concentratie een bepaalde waarde overstijgt. Dit betekent dat er niet meer geventileerd wordt dan strikt noodzakelijk is. Gemiddeld besparen telers hiermee zo’n 70 procent van hun gasverbruik. Van belang is wel dat de teler het systeem vertrouwt.
Minder elektriciteit
Naast het gasverbruik is ook het verbruik in elektriciteit te verlagen. De ventilator die de lucht door de kisten heen blaast, kost meer energie dan nodig is. Die is namelijk zo afgesteld dat ook de laag kisten die het minste lucht krijgt (meestal de één-na-bovenste) voldoende verse lucht krijgt.
De onderzoekers ontwikkelden een methode om de mate van luchtdoorlaat in de hele kistenstapeling te meten. Vervolgens is met simpele maatregelen als driehoekige latjes of een schepje dat de lucht ombuigt, de verdeling van de lucht over de kisten te verbeteren. Gevolg is dat de ventilator minder toeren hoeft te draaien, wat tot 20 procent kan oplopen. Dat geeft een energiebesparing van bijna 50 procent.
Geschikt voor iedere bollenteler
Hiermee is elk systeem te verbeteren, zo laten de resultaten op enkele bedrijven zien. Het energieverbruik kan tot 85 procent verminderen.