Kunst in de eiwittransitie
Dankzij een donatie van Stichting DOEN aan University Fund Wageningen was Arne Hendriks van medio 2020 tot eind 2021 Artist in Residence op de campus in Wageningen.
Idee achter zijn artist in residence-schap is dat Arne wetenschappers helpt op een andere manier te kijken naar de overgang richting een meer plantaardig dieet, ofwel de eiwittransitie, en nieuwe ideeën eert. Hendriks: “Ik ben ervan overtuigd dat iedereen ook een kunstenaar in zich heeft. Als kunstenaar sta je niet tegenover de onderzoeker, je zoekt naar gemeenschappelijke ruimte.” En de behoefte aan die ruimte onder wetenschappers is, volgens Hendriks, enorm. Maar geld en tijd ontbreekt daar vaak voor, evenals vertrouwen. “In het Hebreeuws komen kunst en vertrouwen uit dezelfde bron. Uit de steun van Stichting DOEN sprak vertrouwen. Zonder precies duidelijk te hebben of en op welke manier het project zou kunnen bijdragen aan de eiwittransitie, heeft Stichting Doen dit gesteund.” Hendriks heeft in de anderhalf jaar van zijn residency verschillende zichtbare initiatieven ontplooid: samenwerkingen met diverse WUR-onderzoekers, een tentoonstelling over algen in een museum in Rijswijk en installaties op de Dutch Design Week. Ook ontwikkelde Hendriks archetypes – sjamanen, zoals hij ze noemt – van verschillende typen mensen in de eiwittransitie. De Cornucopiaan, bijvoorbeeld, denkt vanuit overvloed en is positief over creatieve oplossingen die ons gaan redden. Of de oceanische boer, die vertrouwt op de mogelijkheden van het verbouwen van eiwitbronnen zoals algen in het water. En misschien wel zijn belangrijkste: de Incredible Shrinking Man – de krimpende man; iemand die een stapje terug doet, wat minder eet en zo ruimte overlaat voor anderen. Met deze archetypes onder de arm – uitgesneden uit karton, ging Hendriks telkens in gesprek met anderen, waar inspirerende inzichten uit voortkwamen.
Hij hoopt deze inzichten ook weer verder te verspreiden. “Ik zocht en vond verhalen rondom de eiwittransitie die ons inspireren om te veranderen. De eiwittransitie is grotendeels een praktisch proces: economische principes, een beter aanbod en het stimuleren van een andere vraag spelen daarin een belangrijke rol. Dat maakt het voor de buitenstaander ook een beetje ‘saai’. Het stimuleert de verbeelding niet, of niet genoeg. En een onverschillige verbeelding is niet in staat om een ander verlangen te stimuleren.” Van zijn anderhalf jaar durende residencybinnen en buiten WUR maakte hij daarom een krant ‘Protein: The Transition. Eating ourselves towards a resilient now’, waarin hij zijn gesprekken, ideeën, kunstwerken en archetypes beschrijft. Ook gaf hij een afsluitend symposium op de Campus en begint hij in april 2022 met een theatertour om zijn ervaringen en verhalen te delen. Stichting DOEN, met de pijlers Sociaal, Groen en Creatief, is zeer tevreden met het resultaat: “Hendriks bracht al onze pijlers samen in dit bijzondere project. Het is zeer goed geslaagd,” aldus Maarten Derksen, programmamanager bij Stichting DOEN.