Luchtwassers: geur en ammoniak
Wanneer dieren worden gehouden in een stal, komen er geurverbindingen en ammoniak vrij. Bij veel typen stallen wordt deze lucht met ventilatoren naar buiten geblazen. Dit kan leiden tot overlast bij omwonenden. Een van de methoden om de emissie van geur en ammoniak (NH3) tegen te gaan, is de toepassing van luchtwassers.
Bij de emissie van geur speelt mogelijke overlast voor de omgeving een rol. De emissie van ammoniak leidt tot stikstofdepositie ('vermesting', 'zure regen') en de vorming van zogenaamd secundair fijnstof. Dit laatste kan bij inademing gezondheidsrisico’s met zich mee brengen. Ammoniak speelt buiten de stal geen rol bij eventuele geuroverlast, omdat de concentratie hiervoor veel te laag is.
Hoe werken luchtwassers?
Een luchtwasser bestaat uit een poreus dragermateriaal waar de stallucht doorheen wordt geleid. Van bovenaf wordt het pakket dragermateriaal met sproeiers bevochtigd en dit waswater wordt met een pomp gerecirculeerd. Op deze manier wordt de lucht in contact gebracht met water en kunnen geurverbindingen en ammoniak oplossen in de wasvloeistof.
Wat voor luchtwassers zijn er?
De volgende typen luchtwassers bestaan: chemische wassers waarin het water is aangezuurd om ammoniak te binden, biologische wassers waarin bacteriën de vervuiling afbreken en gecombineerde wassers. In de gecombineerde luchtwasser (of: combi-wasser) worden meerdere wasstappen gecombineerd, ofwel na elkaar geplaatst. Bijvoorbeeld eerst wasstap met water om grote stofdeeltjes te verwijderen, dan een chemische wasstap om ammoniak te binden en ten slotte een biologische stap voor verdere geurverwijdering.
Lees meer:
- Toepassing van luchtbehandelingstechnieken binnen de intensieve veehouderij - Fase 1: Techniek en kosten (WUR rapport, 2004)
- Air scrubbing techniques for ammonia and odor reduction at livestock operations : review of on-farm research in the Netherlands (Transactions of the ASAE 48, 2005, English)
Hoeveel geur en ammoniak verwijderen luchtwassers?
Het te verwachten rendement voor de verwijdering van ammoniak en geur hangt af van het type luchtwasser. De gemiddelde emissiereductiepercentages die door de overheid worden aangenomen voor elk type luchtwasser zijn terug te vinden in de Regeling ammoniak en veehouderij (Rav) en de Regeling geurhinder en veehouderij (Rgv). Deze emissieductiepercentages zijn gebaseerd op onderzoek en metingen die in het verleden zijn uitgevoerd.
- Voor chemische luchtwassers geldt dat het geurrendement gemiddeld 30% is en het ammoniakrendement 70-95%
- Voor biologische luchtwassers wordt een geurrendement van 45% en een ammoniakrendement van 70% aangenomen
- Voor combi-wassers tenslotte, wordt uitgegaan van 70-85% voor geur en 70-90% voor ammoniak
Uit onderzoek van Wageningen Livestock Research blijkt dat deze rendementen bij combi-wassers niet altijd worden gehaald.
Lees meer:
- Evaluatie geurverwijdering door luchtwassystemen bij stallen: Deel 1: Oriënterend onderzoek naar werking gecombineerde luchtwassers en verschillen tussen geurlaboratoria (WUR rapport, 2018)
- Evaluatie geurverwijdering door luchtwassystemen bij stallen: Deel 2: Steekproef rendement luchtwassers in de praktijk (WUR rapport, 2018)
- Onderzoek naar verbeterpunten voor combi-lichtwassers in de praktijk voor efficiëntieverbetering van ammoniak- en geurverwijdering (WUR rapport, 2021)
Hoeveel fijnstof verwijderen luchtwassers?
Luchtwassers verwijderen ook een deel van het fijnstof (PM10) uit de stallucht. De gemiddelde reductiepercentages voor PM10 zijn:
- Voor chemische wassers 35%
- Voor biologische luchtwassers 60-75% (afhankelijk van de luchtverblijftijd)
- Voor combi-wassers 85%