Radicaal ander bodembeheer helpt kwaliteit bodem behouden

Niet meer ploegen of de grond alleen nog maar lichtjes los maken. Dat zijn twee van de varianten van een radicaal ander bodembeheer, die PPO test en vergelijkt in het project Basis . Hiermee willen de onderzoekers boeren handreikingen bieden om de achteruitgang in bodemkwaliteit te stoppen en tegelijk de bodem geschikt te maken voor andere functies, zoals waterberging of CO2-opslag.

De kwaliteit van de bodem gaat op veel plaatsen langzaam achteruit. Zo loopt het organische stofgehalte terug of raken bodems verdicht waardoor de gewassen slecht wortelen en groeien. Zet die achteruitgang door, dan loopt op termijn de landbouwproductie gevaar.

Bodem inzetten voor andere functies

Om dit proces te keren is het van belang anders om te gaan met die bodem. Een ander bodembeheer biedt bovendien de kans die bodem ook in te zetten voor andere functies dan landbouwproductie, de zogenoemde ecosysteemdiensten. Dit zijn diensten waar de maatschappij om vraagt: een snelle opname van water bij tijden van hevige regenval, berging van water, vasthouden van CO2, een hogere biodiversiteit.

Landbouwmanagement verandert compleet

Ander bodembeheer heeft wel gevolgen voor het totale landbouwmanagement. De boer moet zo ongeveer opnieuw leren boeren. Als niet meer geploegd mag worden, is het bijvoorbeeld niet mogelijk in het najaar groenbemesters onder te ploegen. De vraag is dan of die groenbemesters nog wel goed ondergewerkt kunnen worden en hoe het zaaiproces voor het volggewas verloopt.

Naast dit soort technische vragen leven er ook meer strategische vragen. Bijvoorbeeld over wat er gebeurt met het bodemleven als er bovenin de grond meer gewasresten zitten en wat voor effect dat heeft op de opslagcapaciteit van water.

Samen met ondernemers

De PPO-onderzoekers testen de nieuwe concepten uit op hun eigen proefbedrijf De Broekemahoeve  en proberen de gevolgen van niet ploegen of alleen kerend grondbewerken wetenschappelijk te onderbouwen. Dit doen ze in nauwe samenwerking met ondernemers die zelf al op zo’n nieuwe manier bezig zijn. Dit moet leiden tot praktische handreikingen zodat het voor meer boeren aantrekkelijk en mogelijk wordt om op een duurzame manier met hun bodem om te gaan.