Vier scenario’s schetsen klimaatneutraal energieverbruik Nederlandse glastuinbouw in 2040
De Nederlandse glastuinbouw heeft de ambitie om in 2040 met haar energievoorziening zelf geen broeikasemissies uit te stoten. Op verzoek van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselkwaliteit en Natuur (LVVN) heeft Wageningen Social & Economic Research (WSER) vier scenario’s hiervoor uitgewerkt.
Deze scenario's geven uitwerking aan de structuur (areaalsamenstelling) van de glastuinbouwsector, de energievraag en de energievoorziening bij verschillen in maatschappelijk draagvlak en marktwaardering, met als uitgangspunt dat de energievoorziening klimaatneutraal is. De studie is uitgevoerd in de context van het Convenant Energietransitie Glastuinbouw 2022-2030.
Scenario’s schetsen verschillen in daling areaal glastuinbouw
In elk van de scenario’s voor 2040 daalt het totale areaal van de glastuinbouw in Nederland. In het scenario Waarde is de daling relatief beperkt (-5%), in het scenario Kosten is de daling fors (-40%). De scenario’s Kwaliteit (-20%) en Efficiëntie (-25%) zitten hier tussenin. Achter deze schattingen zitten vooral het bedrijfsperspectief van de glastuinbouw en de druk op ruimte vanuit andere sectoren.
Warmtevraag daalt, elektriciteitsvraag verschilt per scenario
In elk van de scenario’s voor 2040 daalt de warmtevraag per m2 van de glastuinbouw. In scenario’s Waarde en Kwaliteit is de daling ongeveer 30%, in scenario’s Kosten en Efficiëntie is de daling ongeveer 40%. Achter deze schattingen zitten vooral verschillen in productie-intensiteit. Als aggregatie van de verschillen in warmtevraag per m2 en verschillen in het geschatte areaal per scenario varieert de totale warmtevraag in de scenario’s van 22 PJ tot 41 PJ.
In de scenario’s Waarde en Kwaliteit stijgt de elektriciteitsvraag per m2 met ongeveer 15%, vooral door marktgerichte teelt en belichting in combinatie met elektrificeren van de energievoorziening. In de scenario’s Kosten en Efficiëntie daalt de elektriciteitsvraag per m2 met ongeveer 15%. Hierbij is het effect van krimp van de belichte teelt groter dan het effect van het elektrificeren van de energievoorziening. Als aggregatie van verschillen in de elektriciteitsvraag per m2 en verschillen in het geschatte areaal per scenario, varieert de totale elektriciteitsvraag van de scenario’s van 3,3 TWh tot 7,2 TWh.
Energievoorziening glastuinbouw in de verschillende scenario’s voor 2040: warmtenetwerken, warmtepompen en inkoop elektriciteit
Vanuit het uitgangspunt van klimaatneutrale glastuinbouw in 2040 wordt in geen van scenario’s nog fossiele energie (waaronder aardgas) gebruikt. In elk van de scenario’s wordt de warmtevraag vanuit geothermie, inkoop warmte van buiten de sector en warmtepompen voorzien. In de scenario’s Waarde en Efficiëntie is het aandeel warmte-inkoop van buiten de sector hoger dan het aandeel warmtepomp, omdat hierin energienetwerken meer uitgebreid beschikbaar komen. In de scenario’s Kwaliteit en Kosten is het aandeel warmtepomp hoger dan het aandeel inkoop van buiten de sector, omdat hierin energienetwerken minder beschikbaar zijn en de warmtevraag meer op locatie voorzien moet worden.