Voordeel voor milieu en boer met nieuwe teeltsystemen

Met een beter bodembeheer een hogere opbrengst halen en tegelijk het milieu beter ontlasten. Dat willen onderzoekers van Praktijkonderzoek Plant en Omgeving bereiken met nieuwe teeltsystemen op zandgrond.

De onderzoekers zijn een compleet nieuwe koers in geslagen met nieuwe teeltsystemen die gericht zijn op een beter beheer van de bodem. Kern hierin zijn maatregelen die het organische stofgehalte verhogen.

Een beter beheer van de bodem heeft diverse voordelen:

De bodemvruchtbaarheid neemt toe,
De bodem houdt meer water vast
De bodem is weerbaar tegen ziekten en plagen.
De bodem houdt CO2 vast
De biodiversiteit gaat omhoog
Er is minder uitspoeling van nutriënten
De opbrengst van de gewassen gaat omhoog

Teeltsystemen op zandgrond

De onderzoekers bekijken of deze voordelen te bereiken zijn, door verschillende teeltsystemen op zandgrond met elkaar te vergelijken. Zo testen ze wat het effect is van niet-ploegen en van verschillende soorten organische mest, zoals drijfmest en compost. Aan de gangbare vruchtwisseling hebben ze meer granen en meer groenbemesters toegevoegd.

Hiermee geven ze vervolg aan een eerder onderzoek op PPO-proefbedrijf Vredepeel. Hier probeerden de onderzoekers in een gangbare teelt en in een biologische teelt de uitspoeling van nitraat naar het grondwater drastisch te verminderen. Bij het gangbare bedrijf bleken de maatregelen als zuiniger bemesten onvoldoende: de uitspoeling was twee maal zo hoog als de norm van de Nitraatrichtlijn toestaat. Bovendien kostte zuiniger bemesten ook opbrengst en ging de bodemvruchtbaarheid omlaag.

In het biologisch teeltsysteem was het wel mogelijk binnen de normen te blijven door een lagere bemesting in combinatie met meer groenbemesters.

Maatschappelijke diensten

Of deze nieuwe richting ook daadwerkelijk tot perspectiefvolle teeltsystemen leidt, zal in de komende jaren blijken. Zo verliest de boer inkomen als er meer granen en groenbemesters in de vruchtwisseling zitten. De vraag is dan wat de waardering is voor het feit dat deze teeltsystemen extra bijdragen aan maatschappelijke prestaties, zoals CO2-opslag of minder uitspoeling. Mogelijk kan een boer beloond worden voor deze prestaties. Lukt dat niet, dan moeten de opbrengsten van de gewassen omhoog, alleen dan is het ook economisch duurzaam.