Schiermonnikoog twee weken na het containerongeluk boven de Waddeneilanden

De dagen erna waren kranten en televisie volop bezig met de massaal aanspoelende hoeveelheden rommel en soms complete containers. Jutters op de eilanden kregen de dagen erop ‘concurrentie’ van hordes vrijwilligers en militairen die kwamen helpen de stroom afval op te ruimen, en groot materieel werd ingezet om aangespoelde containers weg te halen.

Het strand op 15 Januari

Bij een eerste strandwandeling op 15 januari was op het strand niets meer te zien van het container ongeluk (foto 1). Dat wil zeggen bijna niets, want als je goed keek naar kleine rommel in een hoge vloedlijn lagen daar wel de verse industriële plastic korrels, die ook deel hadden uitgemaakt van de container inhoud (foto’s 2 en 2a). Maar tussen die korrels lagen ook talrijke blokjes paraffine of palmvet. Uit massale aanwezigheid van dit vettige spul in jongere vloedlijnen bleek dat ook na de containerramp flinke hoeveelheden van dit materiaal geloosd te zijn, in een wittige en gelige vorm (foto 3). Het verlies van containers is een opmerkelijk maar niet dagelijks ongeluk, maar de lozingen van paraffine en palmvet vormen een permanent chronisch probleem in onze Noordzee.

Stormvogels en zeekoeten

Op ongeveer drie kilometer windgeteisterd strand vonden we de verse kadavers van drie Noordse Stormvogels (foto’s 4 en 5) en twee Zeekoeten. Vooral voor Noordse Stormvogels is dat een ongekend hoge dichtheid. Het lijkt niet erg waarschijnlijk dat de sterfte van deze vogels met de Zoe te maken zou hebben. Deze soorten, en zeker de stormvogels verblijven meestal op zee ten noorden van de scheepvaartroute waar dit ongeluk plaats vond. Het is meer waarschijnlijk dat deze vogels slachtoffer zijn van een uitputtende lange periode van stormachtig weer op de Noordzee waarbij westelijke tot noordelijke winden ze naar onze kusten hebben gebracht. Maar de vogels zijn verzameld en maaginhouden zullen worden onderzocht op spullen die mogelijk uit de containers zouden kunnen komen.

Vuilcontainers

Pas bij een verdere strandopgang kwam het container ongeluk helder in beeld. Twee grote vuilcontainers met al afgedekt afval stonden naast een nog immer indrukwekkende berg met van het strand gehaalde restanten van de inhoud van enkele Zoe containers (fotos 6 en 7). Schoenen, stoelen, kussens, dekens, speelgoed, zeeppompjes, kerstverlichting, LED-lampen etc. waren de inhoud van de in deze buurt stukgeraakte containers (foto’s 9,10,11). Geen spoor van elders bekende vondsten zoals bijv LED TVs of ‘My Little Pony’ speelgoed. Ieder eiland heeft zo zijn eigen karakteristieke rommel ontvangen afhankelijk van welke containers er voor de kust waren stukgeslagen.  Wel lag er, bijna verdwenen in het zand, een plek met de industriële plastic korrels (foto 12). Na enig zoeken in de vuilhoop kwamen ook de oorspronkelijke verpakking van dit spul te voorschijn: zakken van 25kg HDPE korrels, gemaakt in Korea (foto 13)!

Schoon?

Twee dagen later was ook de vuilopslag bij deze strandopgang vrijwel opgeruimd en verdwenen. Alleen net als eerder op het strand wees kleine rommel als de industriële korrels nog op het eerdere ongeluk. Of het echt over is, valt niet te zeggen. Mogelijk dat bij het opvissen van containers opnieuw materiaal verloren gaat en aanspoelt. En joost mag weten wat er allemaal nog los op de zeebodem ligt. Verhalen van vissers uit het gebied geven de indruk dat er nog heel veel op de zeebodem ligt. Het bezoekerscentrum van het Nationaal Park Schiermonnikoog bleek bij een later bezoek flitsend een eigen museumtafel te hebben toegewezen aan het container ongeluk (14). Heel goed, want ondanks een schoon ogend strand mogen we dit soort ongelukken niet te makkelijk vergeten.