Nieuws
Geert Smant benoemd tot leerstoelhouder Nematologie
Geert Smant is door de raad van bestuur van Wageningen University & Research benoemd tot hoogleraar en leerstoelhouder Nematologie bij de Plant Sciences Group. Hij volgt daarmee prof. Jaap Bakker op die vanaf 1998 deze positie bekleedde. De wisseling van de wacht geldt reeds met ingang van 1 maart 2020.
Geert Smant (Winschoten, 1968) deed in Wageningen de studie Plantenziektekunde die hij cum laude voltooide, waarna hij promotieonderzoek deed aan speekseleiwitten van aardappelcystenaaltjes. Deze microscopisch kleine rondwormen (nematoden) leven in de bodem en zijn de veroorzakers van aardappelmoeheid. Hij promoveerde in 1998 bij prof. Bakker.
Geert Smant is gefascineerd door nematoden vanwege hun succes als een van de meest soortenrijke groepen binnen het dierenrijk. Hoewel genetische zeer divers zijn de meeste nematoden morfologisch nauwelijks van elkaar te onderscheiden. Opvallende verschillen zijn soms te zien – vooral bij parasitaire nematoden - in de vorm van de mondholte en de bijbehorende speekselklieren. Deze specifieke adaptaties in de speekselklieren zijn een belangrijke reden waarom veel van het onderzoek aan parasitaire nematoden gericht is op de eiwitten die worden uitgescheiden door deze minuscule orgaantjes.
Hoe aaltjes de aardappelplant binnendringen
Mede door het onderzoek van dr.ir. Geert Smant is de laatste jaren veel meer bekend geworden over de complexe samenstelling en de functies van speeksel van parasitaire nematoden op planten. Speekseleiwitten zijn bijvoorbeeld betrokken bij de afbraak van celwanden tijdens het binnendringen van de gastheer. De genen die in nematoden coderen voor deze speekseleiwitten hebben een opvallende gelijkenis met homologen in bodembacteriën. Vermoedelijk heeft horizontale genoverdracht vanuit bacteriën een belangrijke rol gespeeld bij de evolutie van plant-parasitaire nematoden.
Meer recent is duidelijk geworden dat speekseleiwitten van nematoden ook cruciaal zijn voor het omvormen van cellen in het vaatweefsel van waardplanten tot permanente voedingsstructuren. Via dit veranderde plantenweefsel onttrekken nematoden op een geavanceerde manier selectief voedingsstoffen aan de sapstroom van waardplanten. Er zijn sinds kort aanwijzingen dat speekseleiwitten van nematoden met name de afstotingsreacties van planten tegen deze permanente voedingsstructuren onderdrukken.
Samenwerking versterken
Geert Smant zal zich in komende jaren voor het onderzoek en onderwijs van de leerstoelgroep Nematologie vooral gaan toeleggen op het initiëren van nieuwe samenwerkingsverbanden met onderzoeksgroepen in aanpalende vakgebieden, zoals bodemecologie, medische en veterinaire parasitologie en planten-ontwikkelingsbiologie.
