Nieuws

Waardevolle veengebieden dreigen te verdwijnen

article_published_on_label
18 oktober 2021

Veengebieden zijn waardevolle ecosystemen die water en grote hoeveelheden koolstof opslaan en een hoge biodiversiteit ondersteunen. Maar momenteel wordt 20 procent van het Europese hoogveen bedreigd door klimaatverandering en ontwatering.

In nieuw onderzoek, gepubliceerd in PNAS, laten wetenschappers van onder andere Wageningen University & Research zien hoe veen kan verdwijnen en ontstaan.

Kantelpunt

Bos en veen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, zo blijkt uit de studie uitgevoerd door onderzoekers uit onder andere Wageningen, Amsterdam en Utrecht. Deze beide ecosystemen kunnen goed naast elkaar bestaan, maar ook in elkaar overgaan zodra kritische limieten worden overschreden.

Zo kan veen bos worden en bos veen. Waar organische stof ophoopt, wordt de bodem natter, groeien minder bomen, waardoor de grond nog natter wordt en uiteindelijk veen ontstaat. Andersom werkt het mechanisme zo dat door verdroging bos op veen gaat groeien, waardoor het veen nog droger wordt, afbreekt en uiteindelijk verdwijnt.

Jakob Wallinga, hoogleraar Bodemgeografie en Landschap bij Wageningen University & Research: “Uit deze studie hebben we, naast inzicht in de overgang tussen veen- en bossystemen, ook veel geleerd over kantelpunten in landschappen. Die kennis gaat van pas komen in nieuwe onderzoeksprojecten gericht op een klimaatrobuuste toekomst voor het Nederlandse landschap.”

Ontstaan of behoud van veen

De studie ontwikkelde een model dat laat zien waar in Europa de omstandigheden gunstig zijn voor het ontstaan of behoud van veen. Een derde van Europa heeft een klimaat dat in principe geschikt is voor de instandhouding van bestaand veen. De vorming van nieuw veen daarentegen is maar op een fractie van die terreinen mogelijk.

De nieuwe studie in PNAS is belangrijk, want nog nooit eerder is er zo expliciet met een ‘landschapsbril’ op naar venen gekeken. De wetenschappers bepleiten dat een landschappelijk perspectief – inclusief interacties tussen veengebieden, bossen en rivieren – essentieel is om de toekomst van veengebieden te begrijpen en te sturen.