Promotie

Insect Evo-Devo: Onderzoeken van Ontwikkelingstranscriptomen en Evolutionaire Conservatie over de Insectenfylogenie

Promovendus WPD (Wouter) Makkinje MSc
Promotor prof.dr. ME (Eric) Schranz
Copromotor dr.ir. R (Robin) van Velzen
Organisatie Wageningen University, Leerstoelgroep Biosystematiek
Datum

do 13 november 2025 13:00 tot 14:30

Locatie Omnia, gebouwnummer 105
Hoge Steeg 2
6708 PH Wageningen
+31 (0)317 - 484 500
Zaal/kamer Auditorium

Samenvatting

Mijn proefschrift onderzoekt hoe de embryo’s van insecten zich ontwikkelen en hoe dit proces in de loop van de evolutie is veranderd. Ik bestudeerde vier verschillende soorten, het ovenvisje Thermobia domestica, de driehoekeendagsvlieg Ephemera vulgata, het lantaarntje Ischnura elegans en de parasiterende wesp Nasonia vitripennis, die belangrijke stappen in de insectenevolutie en verschillende ontwikkelingswijzen vertegenwoordigen. Met behulp van genexpressiedata en microscopie stelde ik gedetailleerde tijdlijnen samen van hoe hun embryo’s ontwikkelen. T. domestica en E. vulgata onderzocht ik in detail, waarbij ik grote verschuivingen in genactiviteit op belangrijke momenten vond en liet zien dat Hox-genen in E. vulgata een oud activeringspatroon volgen. Door alle soorten te vergelijken, inclusief de veel bestudeerde fruitvlieg, ontdekte ik dat de overeenkomsten in ontwikkeling niet altijd middenin hun embryonale groei het grootst zijn, zoals eerder gevonden. Het verschuift naar eerdere stadia met het vergelijken van verdere verwanten. Deze bevindingen laten zien hoe belangrijk het is om ook niet-modelsoorten te bestuderen.