Blog: Valkuilen bij wetenschappelijk schrijven

Je artikel in Nature afgewezen met ‘minor revisions’? Een financiering misgelopen door een rammelende aanvraag? In dit artikel lees je meer over de valkuilen bij het schrijven van wetenschappelijke teksten en krijg je tips om je schrijfstijl te verbeteren.

Veel artikelen voor wetenschappelijke tijdschriften worden in eerste instantie vaak teruggestuurd of zelfs afgewezen vanwege het taalgebruik. Ook subsidieaanvragen moeten vaak nog herschreven worden voor ze ingediend kunnen worden. En laten we wel zijn: degenen die deze teksten schrijven, zijn doorgaans geen echte schrijvers, het zijn wetenschappers. Bovendien schrijven ze vaak in een taal die weliswaar hun vaktaal is, maar níet hun moedertaal.

Het is dan ook niet raar dat de teksten die zij schrijven niet altijd in een keer worden geaccepteerd. De teksten komen dan terug met ‘minor revisions’, ‘major revisions’ of ze worden zelfs afgewezen.

Veelgemaakte fouten bij het schrijven van wetenschappelijke teksten zijn:

1. Onduidelijke taal

Wollig taalgebruik of een betoog dat aan elkaar hangt van jargon of doorspekt is met afkortingen zijn redenen om een artikel af te wijzen.

2. Gebrekkig Nederlands of Engels

Als een auteur de taal waarin hij of zij schrijft niet voldoende beheerst, dan wordt het artikel onherroepelijk afgewezen. Het gaat dan vaak om een vreemde woordkeuze, verkeerd gebruikte uitdrukkingen en een onlogische woordvolgorde.

3. De instructions for authors zijn niet opgevolgd

Elk wetenschappelijk tijdschrift hanteert zijn eigen regels die auteurs moeten toepassen. Overschrijd je het maximum aantal woorden, is je referentielijst incompleet of zijn tabellen niet goed opgemaakt, dan komt het artikel beslist terug.

4. De tekst bevat inconsistenties

Verkeerd geschreven afkortingen, Brits-Engels en Amerikaans-Engels worden door elkaar gebruikt, inconsequente nummering; het zijn allemaal redenen waarom je artikel niet wordt geaccepteerd of je subsidieaanvraag niet wordt gehonoreerd.

Als een tekst nog niet aan alle gestelde voorwaarden voldoet, is het fijn om terug te kunnen vallen op de deskundigheid van wetenschappelijke redacteuren. Zij passen de tekst in hun eigen moedertaal aan op woord-, zins- en tekstniveau en houden daarbij rekening met de specifieke richtlijnen. Dat gaat van een laatste correctieronde - de spreekwoordelijke puntjes op de i - tot een grondige tekstredactie, net wat er nodig is. Met als eindresultaat een tekst die zo ingediend kan worden.

Wil je je schrijfstijl verbeteren? Hieronder volgen vijf tips om je op weg te helpen:

1. Maakt een checklist van de richtlijnen van het tijdschrift of de eisen van een subsidieaanvraag en controleer bij het nalezen van je tekst of je aan alle voorwaarden hebt voldaan.
   
2. Zorg voor een helder betoog met een duidelijke opbouw. Het is hierbij raadzaam om steeds de eerste zin van een nieuwe alinea te lezen en na te gaan of het verhaal logisch is opgebouwd.
   
3. Vermijd lange zinnen: een gemiddelde zin telt 15 tot 20 woorden.
4. Voer een spellingscontrole uit.
5. Laat het artikel of de aanvraag lezen aan een collega (vakgenoot) en een vriend (leek) en vraag hun advies.