Nieuws
Elsevier werkt samen met Wageningen University om citaatmanipulatie te detecteren en voorkomen
Elsevier, het informatie- en data-analyse bedrijf voor wetenschap en gezondheidszorg, en Wageningen University & Research kondigden vandaag een samenwerking aan waarbij Elsevier's analytische expertise wordt ingezet om de onethische toevoeging van citaten aan wetenschappelijke onderzoeksartikelen te detecteren. Deze eerste grootschalige analyse van citatiemanipulatie in tijdschriften wordt gepresenteerd op de 17e Internationale Conferentie over Scientometrie & Informetrie (ISSI) in Rome.
Soms kan het toevoegen van citaten aan wetenschappelijke artikelen tijdens het peer-review proces bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit en integriteit van onderzoek. Suggesties van aanvullende citaten van redacteuren en recensenten kunnen auteurs bijvoorbeeld helpen om beschuldigingen van plagiaat te vermijden of hun artikel meer context te geven. Soms voegen redacteuren, recensenten of auteurs echter ook irrelevante citaten toe, met als doel het aantal citaten voor bepaalde onderzoekers ("citatie pushing") of voor bepaalde tijdschriften ("citatie stacking") te verhogen. Het vermijden van citatie pushing is een erkend principe van gedegen wetenschappelijk onderzoek en is onderdeel geworden van de richtlijnen voor wetenschappelijke integriteit, waaronder de nieuwe Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit. Wageningen University & Research en Elsevier hebben samen innovatieve analytische methoden ontwikkeld om deze vorm van wetenschappelijk wangedrag op te sporen en te voorkomen. De samenwerking speelt een belangrijke rol in de kwaliteit-boven-kwantiteitsbenadering van de evaluatie van onderzoeksoutput.
Het is belangrijk om alle aspecten van de kwaliteitscontrole van het publicatieproces te waarborgen.
De strijd tegen het pushen en stacken van citaten
"Natuurlijk is wetenschappelijke integriteit in relatie tot publiceren groter dan het stacken of pushen van citaten. Aangezien het imperatieve 'publish or perish' een dermate belangrijke factor is geworden in onze wetenschappelijke gemeenschap, is het belangrijk om alle aspecten van de kwaliteitscontrole van het publicatieproces te waarborgen. Dat is een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor zowel de wetenschappelijke als de uitgeverswereld. En daarom hebben we opgeroepen tot actie en is er nog veel werk te verzetten", aldus Arthur Mol, Rector Magnificus van Wageningen Universiteit. "Dit is echter een veelbelovende eerste stap. We werken graag samen met Elsevier en andere geïnteresseerden om het publicatieproces eerlijker te maken. We kijken uit naar de komende stappen in de strijd tegen het pushen en stacken van citaten, zowel door Elsevier als door andere uitgevers van tijdschriften".
De manipulatie van citaten door recensenten is zeldzaam, zo blijkt uit de resultaten van onze analyse van een totale groep van 500.000 recensenten en hun citaten in Scopus. "Hoewel dit zeldzaam is, kan zelfs één geval van citatiemanipulatie een rimpeleffect hebben op de wetenschappelijke gemeenschap. Detectie is een belangrijke stap om ervoor te zorgen dat citaten uit tijdschriften betrouwbaar kunnen blijven", aldus Philippe Terheggen, Managing Director STM Journals, Elsevier. "Gezien onze eerdere inspanningen om onderzoek op alle mogelijke manieren te ondersteunen, ben ik blij dat we met onze analytische capaciteiten, samen met de Wageningen University & Research, deze vorm van wangedrag aan kunnen pakken. We zijn van plan om onderzoekers meer instrumenten aan te kunnen bieden om de integriteit van onderzoek en betrouwbare informatie te ondersteunen.”
Analyse van 500.000 reviewers en hun citaten
Door 500.000 reviewers en hun citaten in Scopus te analyseren, is een verdeling van normale citatiepatronen vastgesteld. Meer dan 270.000 recensenten werden nooit genoemd in een van de papers die zij voor Elsevier hebben beoordeeld. In een latere meer gedetailleerde screening werd gekeken naar de 69.000 meest productieve onderzoekers die ten minste 5 publicaties met een Elsevier-tijdschrift hebben beoordeeld en ten minste 5 publicaties hadden. Hiervan werd 0,8% geassocieerd met verdachte citatiepatronen, op basis van ≥50% citaten in hun papers die werden toegevoegd aan de inzendingen die zij hebben beoordeeld. Benadrukt moet worden dat deze aantallen niet altijd gelijk zijn aan onethisch gedrag, in sommige gevallen zijn er goede redenen voor deze toegevoegde citaten. Voor alle recensenten met zeer verdachte citatieactiviteiten deelt Elsevier de informatie met redacteuren die over de nodige expertise beschikken om de rapporten van de recensenten in detail te beoordelen. Als redacteuren vinden dat citaten van recensenten in een aantal gevallen overbodig zijn, dan wordt het bewijs gedeeld met zowel de recensent als hun instituut. Dit omvat het aantal citaataanvullingen dat een recensent per artikel voorstelt. Tenzij er een zeer goede verklaring is, worden ze niet langer naar de redacties van Elsevier gestuurd om te recenseren of om zitting te nemen in de redacties van Elsevier-tijdschriften.
Hoewel dit zeldzaam is, kan zelfs één geval van citatiemanipulatie een rimpeleffect hebben op de wetenschappelijke gemeenschap. Detectie is een belangrijke stap om ervoor te zorgen dat citaten uit tijdschriften betrouwbaar kunnen blijven.
Vervolgonderzoek
Nu Elsevier citaatmanipulatie in gepubliceerde kranten kan detecteren, is de volgende stap om dit eerder en vóór publicatie te voorkomen. Beoordelaars van wetenschappelijk onderzoek zullen er nu vóórr het beoordelen van inzendingen aan herinnerd worden dat alle citaten die zij van auteurs vragen echt relevant moeten zijn en dat manipulatie onaanvaardbaar is. Met behulp van aanbevolen methoden van Wageningen University & Research wordt ook onderzoek gedaan naar de automatische opsporing en signalering van de gevolgen van manipulatie van de citaten van de auteurs.