Nieuws

Florian Muijres krijgt beurs voor onderzoek naar hoe malariamuggen paren in een zwerm

article_published_on_label
19 april 2021

Florian Muijres heeft een prestigieuze beurs gekregen om te onderzoeken hoe de paringsdans van malariamuggen in een grote muggenzwerm er precies uit ziet. Dit onderzoek waarin Muijres samenwerkt met collega's uit de VS, België en Burkina Faso biedt mogelijk een nieuwe optie in de strijd tegen malaria: voorkomen dat de muggen zich kunnen voortplanten. Het Human Frontier Science Program heeft aan dit driejarige onderzoek een subsidie toegekend van 400 duizend euro per jaar.

In grote lijnen is bekend hoe het paren van malariamuggen gaat: in complexe zwermen van duizenden rondzwervende mannetjes. Af en toe komen daar vrouwtjes tussendoor vliegen. Op een gegeven moment vliegt een vrouwtje samen op met een mannetje. 'In de zwerm en tijdens de vlucht gaan het mannetje en het vrouwtje de vleugels onderling synchroniseren', zegt Muijres. 'Die synchronisatie zou je kunnen zien als een paringsdans'.

600 keer per seconde

De vleugels van deze muggen gaan maar liefst zeshonderd keer per seconde op en neer. Na de synchronisatie volgt de paring, ook vliegend in de zwerm. Na de daad vliegt het bevruchtte vrouwtje weg uit de zwerm en gaat op zoek naar een mens voor bloed als voeding voor de eitjes.

Muijres: 'We willen met speciale camera's tot in detail vastleggen wat er precies gebeurt in deze paringszwermen. Hoe de zwerm ontstaat, hoe mannetjes onderling concurreren voor een vrouwtje, hoe de paringsdans werkt, en hoe de muggen paren tijdens de vlucht. Tot nu toe kennen we al verschillende stukjes van de puzzel, met dit onderzoek hopen we de hele puzzel te kunnen leggen'.

Malaria

Mogelijk biedt de gelegde puzzel nieuwe opties in de strijd tegen malaria. Volgens de World Health Organisation (WHO) maakt malaria ieder jaar 400 duizend slachtoffers en is voorkomen van deze ziekte door middel van muggenbestrijding de meest efficiënte strategie. Eerder onderzoek van Muijres heeft bijgedragen aan een nieuwe muggenval die kan voorkomen dat de muggen mensen besmetten.

Met nieuwe inzichten uit dit onderzoek is het wellicht mogelijk om condities te creëren waarbij paringszwermen niet ontstaan of verstoord worden. Door vervolgens in gebieden waar veel mensen wonen het ontstaan van paringszwermen te voorkomen kan je de hoeveelheid stekende, en dus malaria verspreidende, muggen daar beperken.

Human Frontier Science Program

De nieuwe mogelijkheden in de strijd tegen malaria zijn allerminst zeker, maar dit is juist een belangrijke meerwaarde om in aanmerking te komen voor een subsidie van het Human Frontier Science Program (HFSP). Deze organisatie gaat niet voor de veilige weg, maar promoot zogenaamd 'high risk, high gain' onderzoek. Dat heeft tot nu toe al 28 Nobelprijzen opgeleverd, meldt de website met gepaste trots. 'Ik moest echt laten zien: dit is nog nooit gedaan', zegt hoofdaanvrager Muijres. 'Bovendien is het belangrijk om samen te werken met groepen van andere continenten en met wie je nog nooit eerder hebt gewerkt'.

Samenwerking is namelijk een andere belangrijke voorwaarde om in aanmerking te komen voor de subsidie. Collega's van Muijres in België kunnen in een lab zo realistisch mogelijke zwermen maken om die camera's op te richten. De wetenschappers uit de VS weten weer alles over hoe de hersens van de muggen werken en in Burkina Faso zijn er experts die weten hoe de zwermen in het veld ontstaan.

Muijres is hoofdaanvrager van dit onderzoek dat het HFSP heeft beloond met een jaarlijkse subsidie van 400 duizend euro voor drie jaar. Wageningen University & Research werkt samen met het Institute de Recherche en Sciences de la Santé uit Burkina Faso, het Institute of Tropical Medicine uit België en de University of Washington uit de Verenigde Staten.​