Nieuws

Heerlijk, helder en schoon drinkwater voor melkvee

article_published_on_label
3 juni 2019

In 2018 is op alle Koeien & Kansen-bedrijven het drinkwater voor de koeien geanalyseerd. Bij een derde van deze bedrijven bleek dat het drinkwater niet geschikt was als drinkwater voor het melkvee. Vervuiling van de drinkbak was toen één van de belangrijkste oorzaken. Om meer inzicht te krijgen zijn er in 2019 op alle bedrijven nieuwe monsters genomen en geanalyseerd en deze bevindingen op een rij gezet.

Uit de analyses van 2018 kon niet worden achterhaald waardoor deze vervuiling in de drinkbak ontstond.  Is het ontstaan in de drinkbaar door bijvoorbeeld voerresten of mest of heeft de vervuiling al in een eerder stadium plaatsgevonden in de leiding of was de bron al vervuild.

Om meer inzicht te krijgen in de mogelijke oorzaken, zijn in 2019 per bedrijf opnieuw 3-5 monsters genomen, waarbij op de volgende plaatsen de monsters zijn genomen:

  • aan het begin van het leidingnetwerk (bij de bron)
  • aan het eind van de leiding (of bij de laatste waterbak, voordat het water in de drinkbak is geweest)*
  • bij een drinkbak.

* Het bleek niet altijd eenvoudig om op het eind van de leiding een monster te nemen, in een aantal gevallen is het water toch eerst in aanraking met de drinkbak gekomen. Dit kan van invloed zijn op de resultaten.

Resultaten kwaliteit van veedrinkwater

Voor de beoordeling van de monsters is uitgegaan van de richtlijnen voor veedrinkwater afkomstig van de Gezondheidsdienst voor Dieren. In totaal zijn er 54 watermonsters geanalyseerd, hiervan bleek 29% niet aan de gewenste waterkwaliteit te voldoen. De oorzaak was in vrijwel alle gevallen een te hoog kiemgetal of een verhoogd aantal coliformen. Bij 5 monsters werd een verhoging van het ijzergehalte gevonden en bij 2 monsters was het nitrietgehalte aan de hoge kant.

De plaats waar de meeste afwijkingen werden waargenomen, was evenals bij het vorige onderzoek nog steeds de drinkbak. Het gaat  vrijwel altijd om een verhoging van coliformen en kiemgetal. Beide indicatoren wijzen op een vervuiling met voer, grond of mestresten.

Op 2 bedrijven was het aantal kiemen bij de bron licht verhoogd. Op één bedrijf was het ijzergehalte van het bronwater hoog. Op ongeveer de helft van de bedrijven was er een toename van het aantal kiemen in het leidingnetwerk. Bij drie bedrijven was de toename dusdanig dat het water op het eind als ongeschikt werd gekwalificeerd. Waarschijnlijk heeft zich een biofilm afgezet in het leidingnet. Een biofilm is een (slijm)laagje, ontstaan door afzetting van mineralen, zoals kalk, ijzer en mangaan, waarop bacteriën zich gaan nestelen. Een biofilm heeft vaak een negatief effect op de smaak en de geur van het water. Ook in de drinkbakken zelf kan zich een biofilm vormen.  

Het leidingnetwerk, en de drinkbak bleken minder van invloed op de minerale samenstelling van het water.

Uit dit (beperkte) onderzoek bleek verder dat er geen relatie is tussen de kwaliteit van het water en de diepte van de bron, de lengte van het leidingnetwerk. Ook het aantal aansluitpunten en de diameter van de leiding bleken geen invloed te hebben.

Tips om drinkwaterkwaliteit op peil te houden

  • Controleer dagelijks het drinkwater en let daarbij op verontreiniging, helderheid, geur en kleur.
  • Maak drinkbakken regelmatig (wekelijks) schoon. Vergeet niet de de bakken bij het jongvee en de droge koeien.
  • Probeer “stilstaan” water te voorkomen, voorraadvaten en buffervaten bevatten vaak veel kiemen.
  • Voorkom dode einden en verzakkingen waar water blijft staan.
  • Neem eens een monster rechtstreeks (achter) uit de leiding, laat eventueel vervuilde leidingen reinigen. Leveranciers van bronwaterinstallaties hebben doorgaans pakketten voor.
  • Bij een hoog ijzergehalte, kan het nodig zijn om te ontijzeringsinstallatie schoon te maken.