Nieuws

Prijs van natuurkundedocenten voor Wageningse wolkensimulatie

Published on
26 januari 2016

Universitair hoofddocenten Jordi Vila en Arnold Moene hebben samen met Guido Linssen en Jeroen Sijbers (resp. coach natuurkunde voortgezet onderwijs en projectleider bij het Betasteunpunt) de derde prijs gewonnen bij een wedstrijd van de Stichting Werkgroep Natuurkunde Didaktiek voor het beste lesmateriaal voor het natuurkunde-onderwijs. Zij kregen de prijs voor hun ‘Wolkenfysica-simulatie’. De prijs is uitgereikt op de conferentie 'Natuurkunde 50 jaar later'.

Voorbeeld van de Wolkenfysica-simulatie
Voorbeeld van de Wolkenfysica-simulatie

In de Wolkenfysica-simulatie maken VWO-leerlingen kennis met wolkenvorming in de atmosferische grenslaag, de onderste laag van de atmosfeer. Die grenslaag speelt een belangrijke rol in onze beleving van het weer, onder andere door haar invloed op de temperatuur. Wolkenvorming wordt ook sterk bepaald door processen in de grenslaag en de wisselwerking met het landoppervlak. “Met deze simulatie kunnen leerlingen de verschillende processen in de grenslaag zelf ontdekken," zegt Arnold Moene. "Daarbij leren ze hoe de energiebalans en vochtbalans aan het oppervlak de grenslaag van warmte en vocht voorzien en in samenspel tot wolkenvorming leiden. Ze ontdekken spelenderwijs hoe grenslaagwolken en mist tot stand komen onder uiteenlopende omstandigheden, zoals de verschillende seizoenen, breedtegraden, bodemvochtgehalte en bodembedekking. Aan het eind van de simulatie komt ook de invloed van vochtaanvoer door wind naar voren, zoals die bijvoorbeeld een rol kan spelen wanneer de lucht over de Noordzee wordt aangevoerd.”

Leerlingen kunnen de simulatie gebruiken als zelfstandig lesonderdeel. Ze doorlopen vijf challenges binnen de simulatie. Elke challenge duurt ongeveer 15 minuten. De resultaten van een challenge kunnen door de leerling in een PDF-bestand worden bewaard, ter naslag en om te overleggen voor controle aan de docent. Eventueel kan er ook in tweetallen worden gespeeld. De jury vond het een mooi doordacht stuk lesmateriaal over een nieuw keuzeonderwerp, geo-fysica, in de bovenbouw: “Een docent kan het zo gebruiken. Het combineert een model met een simulatie en is in die zin zeker modern. Dat het geheel is gebaseerd op onderzoek is een mooi voorbeeld van de toepassing van wetenschap voor het onderwijs.”

Bekijk de Wolkenfysica-simulatie.