Persbericht
Sommige planten kunnen zich ook op zilte grond tegen ziektes verdedigen, andere planten juist niet
Sommige planten, die resistent zijn tegen een bepaalde ziekte, kunnen zich ook goed tegen de ziekte verdedigen als ze gestrest zijn door bijvoorbeeld droogte of een zoute bodem. Maar er zijn ook planten waarbij de afweer onder die omstandigheden niet meer werkt. Dat vermoeden bestond al langer. De Wageningse onderzoeker Christos Kissoudis laat als eerste zien hoe dat komt. Plantenveredelaars zullen daarom in de toekomst óók kunnen weten of hun nieuwe rassen de weerstand tegen ziektes behouden als ze onder sub-optimale omstandigheden moeten groeien. Kissoudis promoveert 26 februari aan Wageningen University op dit onderzoek.
Plantenveredelaars hebben voor allerlei gewassen moderne rassen ontwikkeld die zich kunnen verweren tegen even zo veel ziekteverwekkende schimmels en bacteriën. Moderne tomatenplanten worden continu uitgerust met verweer tegen allerlei ziektes. Tomatentelers kunnen daardoor een hoge opbrengst halen zónder dat ze die ziektes hoeven te bestrijden.
Onze gewassen zijn over het algemeen zó veredeld dat de planten zich goed kunnen verdedigen als ze onder optimale omstandigheden groeien, dus voldoende water en voeding krijgen en in een omgeving groeien die niet te warm is en niet te zout.
Door klimaatverandering vaker en heftiger droogte
Maar onze gewassen zullen in de toekomst steeds meer last krijgen van slechte groeiomstandigheden. Door klimaatverandering zal droogte vaker en heftiger voorkomen. En we zullen steeds vaker gewassen moeten telen op zoute (verzilte) bodems. Daardoor zullen de planten steeds meer aan stress onderhevig zijn. Het is maar de vraag of de gewassen zich dan nog steeds goed tegen de ziektes kunnen verdedigen. Onder stressvolle omstandigheden kunnen genen die voor de afweer zorgen, mogelijk niet goed werken.
Tomaten op verzilte bodem
Christos Kissoudis onderzocht bij tomaat hoe het zit. Hij bestudeerde tomaten-types die heel verschillende genen hebben voor de afweer tegen meeldauw, maar voor de rest sprekend op elkaar lijken. Hij plaatste de planten onder optimale omstandigheden of in een verzilte bodem. Daarna probeerde hij de planten met de meeldauwschimmel ziek te maken.
Kissoudis ontdekte dat één van de tomaten-types zich ook in de verzilte bodem goed tegen de meeldauw kon verdedigen. Maar een ander type kon zich niet verdedigen, waardoor de ziekte de plant plotseling kon aantasten. Kennelijk werkt het ene resistentie-gen wél in gestreste planten, en het andere gen niet.
Weerbaarheid van planten
Gedurende zijn promotieonderzoek ontwikkelde Kissoudis zich snel tot een expert op het gebied van weerbaarheid van planten en van ‘milieu-afhankelijke’ ziekteresistenties van gewassen. Hij publiceerde onder andere twee review artikelen waarin hij de beschikbare kennis uit wetenschappelijke publicaties bij elkaar zette en met elkaar in verband bracht. Zijn eigen onderzoek heeft ook al tot een aantal publicaties geleid en hij heeft nog meer publicaties in de pijplijn.