Nieuws

Unieke beelden van trypanosoom zorgen voor nieuwe mogelijkheden dodelijke ziekten te bestrijden

article_published_on_label
24 september 2019

De trypanosoom zwemt niet door een bloedvat zoals altijd is aangenomen, het laat zich simpelweg meevoeren met de stroom. De parasiet die verantwoordelijk is voor tienduizenden doden kan zich wel vastklemmen aan de wand van een bloedvat. Ook kan het ééncellige organisme via deze wand het lichaam van een mens of dier binnendringen. Dat zijn de belangrijkste uitkomsten van een onderzoek door de Wageningen University & Research (WUR).

De trypanosoom is een parasiet die zowel in een dier als in een mens kan leven en die verantwoordelijk is voor de slaapziekte in Afrika en de ziekte van Chagas in Zuid Amerika. Het zijn beide ziekten waar relatief weinig aandacht voor is, maar die wel ieder jaar tienduizenden mensen het leven kosten.

De beelden zijn spectaculair, omdat we nu voor het eerst kunnen zien wat de parasieten doen in het lichaam van hun gastheer

Spectaculaire beelden

Wetenschappers hebben altijd aangenomen dat de trypanosoom zich verplaatst via de bloedbaan. Maar hoe ze dat precies doen is nooit vastgesteld.

Onderzoekers van de WUR hebben gekeken hoe een variant van de parasiet (de Trypanosama carassii) zich beweegt door de bloedvaten van een zebravis. Niet alleen hebben deze vissen een afweersysteem dat vergelijkbaar is met dat van een mens, een zebravis is bovendien doorzichtig. Zo konden de bewegingen van de trypanosomen worden vastgelegd door speciale camera’s die video's van 500 beelden per seconde maken.

- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan

‘Die beelden zijn spectaculair, omdat we nu voor het eerst kunnen zien wat de parasieten doen in het lichaam van hun gastheer’, vertelt Universitair Hoofd Docent Maria Forlenza. Eerder is aangetoond dat de trypanosomen goede zwemmers zijn en daarom is altijd aangenomen dat ze zich op die manier actief verplaatsten via de bloedvaten. Wie in de video de snelheid ziet van het stromende bloed, kan zich onmiddellijk voorstellen dat het organisme geen enkele moeite doet om zichzelf te verplaatsen.

Het lichaam binnendringen

Daarnaast tonen de beelden ook duidelijk aan dat de trypanosoom zich kan vastklemmen aan de wand van het bloedvat. Op die manier kan men mogelijk vaststellen waar de parasiet de bloedbaan verlaat. Forlenza: ‘Maar wat nog belangrijker is: we kunnen nu bestuderen hoe het via de wand van het bloedvat het lichaam binnendringt’.

Als de parasiet de bloedbaan verlaat kan het ontkomen aan het immuunsysteem. Bovendien kan het zich gaan verplaatsen in het lichaam. Als het de hersenen weet te bereiken, kan trypanosoom daar de slaapziekte veroorzaken. Tot nu toe is altijd aangenomen dat het organisme zijn flagellum (zeg maar staart) gebruikt om een doorgang te forceren. Dankzij de beelden uit dit onderzoek is duidelijk geworden dat het juist het andere eind van zijn lichaam gebruikt.

Mogelijk kan deze nieuwe kennis in de toekomst worden gebruikt om de infecties die de trypanosoom veroorzaakt te bestrijden. 

- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan

Download de publicatie: