Nieuws
Verbeter de wereld, begin met de bodem
Maandag 5 december is de internationale Dag van de Bodem. De Verenigde Naties vragen iedereen na te denken over de rol van de bodem in ons leven van iedere dag, en over hoe de bodem ons helpt om milieuproblemen op te vangen. Veel antwoorden op vragen over voedselvoorziening, overstromingen en klimaatverandering liggen namelijk besloten in de bodem. Wageningse wetenschappers zijn op zoek naar die antwoorden.
Bodem als sleutel tot succes
Er zijn nú antwoorden nodig op vragen over bodemdaling, de uitstoot van broeikasgassen uit veengronden en het verdwijnen van organisch materiaal uit de bodem. In Nederland ondervinden de Krimpenerwaard en de Achterhoek, maar ook andere regio’s daarvan al hinder. “Boeren weten al jaren dat het geheim van hun succes ligt in de bodem,” zegt Rudi Hessel, projectleider van SoilCare, een van de projecten die Wageningen Environmental Research (Alterra) samen met boeren, maar ook met toonaangevende machinefabrikanten en beleidsmakers, doet om de bodemomstandigheden duurzaam te verbeteren. Werk dat hier in Nederland gedaan wordt met mensen uit de regio’s is ook internationaal relevant, omdat hier problemen worden aangepakt die ook elders in Europa voorkomen. Een van de producten van dit project zal een interactief hulpmiddel zijn waarmee boeren teeltsystemen kunnen kiezen die ten goede komen aan de bodemkwaliteit en daarmee letterlijk ‘de bodem onder ons bestaan’ beschermen.
Soilcare-project wil bodemkwaliteit verhogen
“De huidige gewasopbrengsten worden vaak gerealiseerd dankzij toegenomen gebruik van meststoffen, pesticiden en technologie,” vervolgt Hessel. “Maar deze kunnen de opbrengstverliezen als gevolg van de afgenomen bodemkwaliteit verhullen. Teeltsystemen die de bodemkwaliteit verbeteren kunnen er voor zorgen dat zowel de boer als het milieu profiteert. Wij als wetenschappers werken actief met boeren samen om oplossingen te vinden die ten goede komen aan de bodemkwaliteit én de winstgevendheid verbeteren. Door het SoilCare-project kunnen we problemen zoals bodemverdichting, onkruidbestrijding en waterbeschikbaarheid onderzoeken op proefvelden waarvan we al tientallen jaren meetgegevens hebben. Omdat we op veel verschillende locaties werken, kunnen we verschillende gewassen onderzoeken zoals olijven in de warme droge regio’s en rogge in de koudere klimaten. Maar ook mais, peulvruchten en koolzaad.”
Ik ben zeer onder de indruk van de resultaten halverwege het project. De deelnemers in de verschillende landen zijn enthousiast en geven suggesties die we verwerken in de proeven
Ook het RECARE-project werkt met mensen en organisaties die vaak direct getroffen worden door de gevolgen van een beschadigde bodem. RECARE is een samenwerkingsverband tussen wetenschappers in Europa. “Het project zal over enkele jaren een hele reeks oplossingen opleveren om de bodem gezond te houden en om mensen te beschermen tegen problemen door beschadigde bodems,” zegt projectleider Coen Ritsema van Wageningen University & Research. “Ik ben zeer onder de indruk van de resultaten halverwege het project. De deelnemers in de verschillende landen zijn enthousiast en geven suggesties die we verwerken in de proeven.”
Wetenschappers in samenwerking met boeren
In de onderzoekprojecten RECARE en SoilCare zoeken wetenschappers uit heel Europa met elkaar naar praktische manieren om de bodem gezond te maken en te houden. Van IJsland tot Cyprus en van Portugal tot Polen testen onderzoeksteams op proefvelden oplossingen voor problemen bij het gebruik van de bodem, en ontwerpen teeltsystemen die beter zijn voor de bodem, en tevens goed voor het boerenbedrijf. Deze proeven worden uitgevoerd door wetenschappers in samenwerking met boeren en andere landgebruikers. Door overleg met verschillende belanghebbenden zorgt deze aanpak ervoor dat veelbelovende maatregelen en technieken snel beschikbaar komen.