Nieuws
‘Wijziging landbouwbeleid heeft beperkte gevolgen’
Het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van Europa, dat sinds 1 januari 2014 van kracht is, zal in Nederland niet leiden tot grote veranderingen in het aanbod van landbouwproducten. Ook zal er geen sterke afname of toename zijn van het aantal agrariërs, verwacht Ida Terluin, onderzoeker bij LEI Wageningen UR. Zij zei dit tijdens de ‘Europa-dialoog over landbouw en natuur’ op 6 februari 2014 op Wageningen Campus. De bijeenkomst was georganiseerd door de Europese Commissie.
In 2015 wordt een uniforme hectaretoeslag ingevoerd. Alle agrariërs (uitgezonderd glastuinbouwers) krijgen dan dezelfde premie per hectare. Zetmeelaardappeltelers, vleeskalverenhouders en intensieve melkveehouders zullen dan minder toeslagen ontvangen dan nu. Het is denkbaar dat die boeren daarom omschakelen naar andere producten, zoals granen of suikerbieten. "Maar," zo zei Terluin, "de totale agrarische productie blijft waarschijnlijk gelijk. De situatie op de wereldmarkt is veel belangrijker voor de ontwikkeling van de landbouwsector dan aanpassingen in het landbouwbeleid. Wat dat betreft zijn de vooruitzichten goed: de toenemende wereldwijde vraag naar voedsel is gunstig voor de prijs van landbouwproducten."
Kosten GLB in perspectief
Andere sprekers op de bijeenkomst in Wageningen waren Herman Versteijlen, directeur Landbouwmarkten bij de Europese Commissie, en Dirk-Siert Schoonman, voorzitter van LTO Gelderland. Zij probeerden vooral kritiek op de kosten van het landbouwbeleid te weerleggen door te vertellen hoeveel voordelen het de Nederlandse economie heeft opgeleverd, zoals een grote gemeenschappelijke markt zonder handelsbelemmeringen in de EU.
Voedselzekerheid, natuur en economie
Versteijlen: “Zo’n 40 procent van het EU-budget gaat naar landbouwbeleid. Dat is veel geld. Maar van alle publieke uitgaven in Europa, inclusief de nationale uitgaven, gaat slechts een half procent naar het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.” Hij voegde daaraan toe dat agrariërs, die volgens hem vaak minder verdienen dan de gemiddelde Nederlander, ook nog eens het beheer verzorgen van een groot deel van het Nederlandse cultuurlandschap. Versteijlen zette vervolgens de hectaretoeslag aan boeren af tegen de (hogere) kosten die Natuurmonumenten maakt voor natuurbeheer en zei: “Burgers zullen dus moeten kiezen. Willen ze een natuurmonumentenlandschap of een cultuurlandschap én voedsel én handelsoverschot?”
Een soortgelijke boodschap had Dirk-Siert Schoonman, voorzitter van LTO Gelderland. “Europa’s gemeenschappelijk landbouwbeleid kost twee euro per Europeaan per week”, rekende hij de toehoorders voor die op Wageningen Campus naar de ‘Europa-dialoog over landbouw en natuur’ gekomen waren. “Daar krijgen we niet alleen voedselzekerheid voor terug, maar ook natuurbeheer en een sector die goed is voor tien procent van het Bruto Nationaal Product.”
Plattelandsontwikkeling
Al het gegoochel met cijfers was voor één van de bezoekers aanleiding om de sprekers erop te wijzen dat de Europese burger niet is te overtuigen met “economische en technocratische praatjes”, maar dat ze moeten laten zien wat het sociale en ecologische belang is van landbouw. Ook anderen hoopten meer te horen over hoe het nieuwe GLB stuurt op plattelandsontwikkeling, met als uitgangspunt meer evenwicht tussen enerzijds de agrarische productie en een goed inkomen voor boeren en anderzijds de leefbaarheid en gezondheid van omwonenden en bescherming van de natuur. Op het gebied van plattelandsbeleid, de zogenaamde ‘tweede pijler' van het GLB, is echter niet veel veranderd ten opzichte van voorgaande jaren, vertelden de sprekers.
Serie Europa-dialogen
De Europese Commissie spreekt in heel Europa met burgers in een serie ‘Europa-dialogen’. De Nederlandse dialoog over landbouw en natuur was – logischerwijs – in Wageningen. Elders in het land zijn tot en met 20 maart bijeenkomsten over onder meer ICT, de schuldencrisis, internationale handel en de toekomst van de EU. Meer informatie op europadialoog.nl.