Nieuws

Ben Scheres benoemd tot buitengewoon hoogleraar Cell and Developmental Biology

article_published_on_label
26 mei 2023

De raad van bestuur heeft Ben Scheres per 1 mei benoemd tot buitengewoon hoogleraar Applied Plant Developmental Biology aan de Plant Sciences Group van Wageningen University & Research (WUR). De leerstoel is ingesteld door Rijk Zwaan Breeding B.V.

Richard Harrison, directeur van de Plant Sciences Group: ‘Om een van de grootste problemen van onze tijd op te lossen - namelijk hoe voedsel duurzaam, eerlijk en op een voor de natuur positieve manier kan worden geproduceerd - moeten vaardigheden en expertise uit de hele breedte van de wetenschappelijke expertise en de waardeketens worden samengebracht. Bens aanpak illustreert hoe we door samen te werken een duurzame overgang kunnen versnellen.’

Scheres: ‘Het is heel goed om weer op een officiële manier verbonden te zijn aan de plantenwetenschappen in Wageningen. Het is een enorme uitdaging om fundamenteel wetenschappelijk onderzoek tot toepassing te brengen. Ik hoop in de komende jaren een nuttige brugfunctie te vervullen tussen fundamenteel en toegepast onderzoek aan planten in Nederland.’

Na zijn studie fytopathologie aan WUR en zijn promotie in plant-microbe-interacties, werkte Scheres aan de Universiteit Gent. In 1990 werd hij zelfstandig onderzoeker aan de Universiteit Utrecht bij de afdeling Moleculaire Genetica, waar hij in 1999 persoonlijk hoogleraar en in 2006 leerstoelhouder werd.

Spinozaprijs voor baanbrekend onderzoek

Scheres richtte zich op de ontwikkeling van de wortel van de Arabidopsis als modelsysteem om de ontwikkeling van planten te begrijpen. Zijn groep ontdekte dat de groeitoppen van wortels stamcellen bevatten, die op vergelijkbare wijze zijn georganiseerd als de stamcellen bij mensen en dieren. Ook ontdekte hij met zijn groep een verbazingwekkende flexibiliteit van plantencellen die zich specialiseren op aanwijzing van naburige cellen. Daarnaast was Scheres de eerste die het sleutelconcept van hormoonaccumulatie in 'maxima' als mechanisme voor plantenontwikkeling onthulde. Om te begrijpen hoe cellen in de plant samenwerken om deze hormonen te sturen, gebruikte de groep computersimulaties van groeiende wortelpunten die de werkingsmechanismen bevatten van de moleculen die de ontwikkeling sturen. Voor zijn werk ontving Scheres in 2006 de prestigieuze Spinozaprijs.

Verhuizing naar WUR

In 2012 verhuisde Scheres zijn groep naar de WUR en werd hij leerstoelgroephouder van de groep Plant Developmental Biology. Daar zette hij zijn onderzoek naar de ontwikkeling van planten voort, met als doel om beter aan te sluiten bij Wageningse groepen die sterk zijn in aspecten van plantenbiologie en genetica. In 2018 is hij een andere uitdaging aangegaan, namelijk leiding geven aan de grote onderzoeksgroep Biotechnologie van veredelingsbedrijf Rijk Zwaan. Een belangrijke motivator voor deze stap was de beroemde uitspraak van de met een Nobelprijs onderscheiden natuurkundige Richard Feymann: ‘what I cannot create I do not understand’. Daarnaast wilde Scheres, na vele jaren in de fundamentele plantenwetenschappen, antwoord op de brandende vraag hoe waarde kan worden gecreëerd uit fundamentele onderzoekskennis.

Dieper begrip van plantenstamcellen

Ben bleef al die tijd in een adviesrol contact houden met de groep Plant Developmental Biology. Dit leidde tot de voortzetting van het werk op twee gebieden waar veel meer fundamentele wetenschap nodig is om toepassingen op maat mogelijk te maken die de plantenveredeling vooruit kunnen helpen. Zijn visie is dat voor de regeneratie van de gehele plant uit cellen en de controle over de positionering van bladeren, nieuwe wetenschappelijke benaderingen nodig zijn die kunnen worden aangepast aan een groot aantal gewassen en gewastypen. Verfijnd werk aan Arabidopsis met nieuwe technologieën zal nodig zijn om deze twee doelstellingen voor de toekomst te bereiken. Het gemeenschappelijke element tussen deze twee toepassingen is een dieper begrip van plantenstamcellen en hoe deze worden gecontroleerd, en op deze manier sluit het onderzoek op een natuurlijke manier aan bij reeds lang bestaande interesses van Scheres.