Nieuws

De toekomst van de Muur van Mussert: ondergronds en zwart?

Published on
20 februari 2018

Student Rick Abelen is de winnaar van de prijsvraag ‘Toekomst van de Muur van Mussert’. Hij ontwierp een ‘bedenkcentrum’ met een ondergronds museum, een auditorium en een plek voor lezingen en debatten. De jury noemde zijn idee om ondergronds te gaan vernieuwend en gedurfd, omdat het een sfeer van bedruktheid overbrengt, die nog versterkt wordt door toepassing van de kleur zwart. De prijsvraag is uitgeschreven door de Wetenschapswinkel van Wageningen University & Research.

In Lunteren heeft de Nationaal Socialistische Beweging (NSB) eind jaren 30 een complex ingericht voor partijbijeenkomsten. Onderdeel van het complex is een muur waar Anton Mussert, leider van de NSB, de leden kon toespreken. De prijsvraag over de toekomst van De Muur komt precies op het moment waarop hierover veel discussie plaatsvindt: afbreken of in stand houden? De prijsvraag is onderdeel van het wetenschapswinkelproject de Muur van Mussert, waarin opties voor toekomstige betekenissen worden onderzocht en nieuwe perspectieven geformuleerd voor het omgaan met deze zwarte bladzijde in de Nederlandse geschiedenis. De prijsvraag is uitgeschreven onder studenten erfgoed, geschiedenis, sociologie, landschapsontwerp, ruimtelijke planning en verwante studierichtingen vanuit heel Nederland. Gevraagd is om kort uitgewerkte en vrije ideeën voor een herbestemming en hergebruik van het podiumgebouw (de muur) en ontvangstruimte van de NSB, op de Goudsberg te Lunteren.

Zestien inzendingen

Er zijn zestien inzendingen op de prijsvraag ingestuurd, vanuit verschillende universiteiten en hogescholen. Het totaalbeeld van de inzendingen is rijk geschakeerd. Ze zijn allemaal met grote betrokkenheid geschreven vanuit een jeugdig perspectief. Ze bevatten veel goede en interessante ideeën die eventueel ook met elkaar te combineren zijn. De jury waardeerde het als in een inzending de muur op een actieve wijze betrokken wordt bij events of activiteiten. De nadruk op educatie in de meeste inzendingen werd dan ook gewaardeerd, vooral als het verhaal dat wordt overgebracht breed is ingestoken. Dit geldt ook als er een link met de actualiteit is gelegd. In meer algemene termen heeft de jury gelet op creativiteit, de omgang met het verleden en de realiseerbaarheid.

Het winnende ontwerp

De winnaar is student Rick Abelen van de TU Eindhoven, die met een ver uitgewerkt idee voor een bedenkcentrum is gekomen, gericht op een nationaal educatieve functie voor scholieren. Daarnaast kan het centrum dienen als museum (ondergronds), auditorium en plek voor lezingen en debatten. Het is ingepast in de Goudsberg wandelroute. Over deze inzending schrijft de jury: “Een zeer fraai vormgegeven inzending met veel goede ideeën. Het idee is zowel ingebed in de omgeving en de bestaande recreatiestructuren als ook gericht op de maatschappij als geheel. Het idee om ondergronds te gaan is vernieuwend en gedurfd, want dat zou kunnen bijdragen aan een sfeer bedruktheid die overgebracht kan worden. Ook de toepassing van de kleur zwart wordt in dat verband als passend gezien.

Andere winnaar zijn Thomas van de Heuvel (Royal Holloway University Londen, UvA) met De Muur als Herinneringsplaats, en Eva Flipse, Zará Kars, Vincent Smit en Wietske Dotinga van de UvA, met het Centrum voor Oorlogsherinnering. De Muur als Herinneringsplaats beoogt de collaboratie te problematiseren zonder deze te vergoelijken, om daarmee de harde lijn tussen helden en schurken te nuanceren. Het Centrum voor Oorlogsherinnering brengt het idee naar voren om van de muur een interactieve en metaforische reis door de naoorlogse herinneringscultuur te maken waarin het omgaan met zwarte bladzijdes een plaats verdient.