Nieuws

‘Going viral’: hoe virusziekten insectenboerderijen wereldwijd bedreigen

article_published_on_label
15 maart 2022

De wereldwijde productie van insecten als minivee wordt geschat op 100.000 ton in 2023 en voor 2030 wordt een verdere vertienvoudiging verwacht. Insecten worden voor veel verschillende doeleinden gebruikt: ze kunnen worden ingezet als eiwitbron in de menselijke voeding en zijn ook een belangrijke factor in geïntegreerde plaag- en ziektebestrijding. Om met succes insecten te kweken is het noodzakelijk om grote kolonies van een enkele soort te kweken. De omstandigheden waaronder dit gebeurt, leiden echter gemakkelijk tot uitbraken van virusziekten. Producenten lijden daardoor grote economische verliezen. Hoe kan dit worden opgelost? Onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) gaan – samen met andere auteurs – in op deze en andere vragen in het nieuw verschenen boek ‘Invertebrate Pathology’.

In het boekhoofdstuk ‘Virusziekten bij insecten’, geven WUR-onderzoekers Vera Ros, Monique van Oers en Delphine Panziera de lezer eerst een overzicht van de belangrijkste virusfamilies die ziekte veroorzaken bij wilde en gekweekte insectensoorten. Ze beschrijven ook de huidige kennis over hoe er met uitbraken van virusziekten in de bijenteelt en de massale kweek van insecten kan wordt omgegaan of hoe deze voorkomen kunnen worden. Spoiler: dit is niet eenvoudig!

Diepgaande kennis ontbreekt nog

Dat heeft alles te maken met het feit dat diepgaande kennis over veel insectenvirussen nog ontbreekt. Onze huidige kennis van insectenvirussen is afkomstig van virussen die belangrijke ziektesymptomen veroorzaken bij veelvoorkomende insecten. Voor veel taxonomische groepen insecten in verschillende geografische gebieden hebben we echter nauwelijks aandacht besteed aan het viroom, laat staan aan de overdracht en pathologie van potentiële virussen.

Het is daarom niet verwonderlijk dat uitbraken van voorheen onbekende virussen vaak plaatsvinden wanneer nieuwe insectensoorten op grote schaal worden gekweekt, bijvoorbeeld om te dienen als voedsel en voer of voor afvalbeheerdoeleinden.

Virusgastheerinteracties

Ook worden we geconfronteerd met een snel groeiende kloof tussen de steeds groter wordende bron van informatie in ‘viral genome sequence’-databases en de relatief langzaam groeiende opbouw van kennis over virusbiologie en virusgastheerinteracties. Deze gegevens zijn essentieel om de rol te begrijpen die insectenvirussen spelen in ecosystemen: of deze virussen een potentieel risico vormen vanwege hun pathogene eigenschappen, of ze naast elkaar bestaan in een neutrale relatie met de insectengastheer of dat ze zelfs de gastheer extra eigenschappen kunnen geven die onder bepaalde omstandigheden de gezondheid van het insect verbeteren. Dit soort informatie is van breed belang voor de bescherming van natuurlijke ecosystemen en voor het tot stand brengen van veerkrachtige landbouwomgevingen. Bovendien is het van groeiend belang om dergelijke kennis te verkrijgen voor virussen van gekweekte insecten om uitbraken van virusziekten in de massa-kweekindustrie van insecten te verminderen of te voorkomen.

Benieuwd naar het hoofdstuk?