Het belang van de penwortel bij witte klaver

Door de steeds strenger wordende bemestingseisen in Nederland is er niet alleen vanuit de biologische melkveehouderij, maar ook steeds meer vanuit de gangbare veehouderij interesse voor het gebruik van klaver om de productie op pijl te houden. Witte klaver is de belangrijkste klaver in combinatie met weidegang, maar het is lastig om een evenredig aandeel door het hele perceel heen te houden.

Penwortel

Welke rol de beworteling van witte klaver speelt is niet helemaal duidelijk. In dit onderzoek is een poging gedaan om de rol van het verdwijnen van de penwortel te verduidelijken. Wanneer deze verdwijnt, verschilt mogelijk per ras en heeft zo een invloed op het functioneren van dat ras.

Hoe langer de levensduur, hoe beter?

Op het moment dat witte klaver een penwortel heeft, wordt er aangenomen dat deze minder gevoelig is voor vocht en nutriëntentekorten. In verschillende veredelingslijnen is er ingezet op de levensduur van de penwortel. Deze is verlengd door het inkruisen van een andere soort klaver. Er is echter geen direct onderzoek naar gedaan. Het is dus onbekend of dit ook een effect heeft gehad op het functioneren van deze rassen.

Rassenproef

In een rassenproef zijn achttien verschillende rassen (vier al geteste rassen en veertien nieuwe rassen) twee jaar lang onderzocht. Hierbij hebben de onderzoekers gekeken naar het effect van het volume van de penwortel op het tijdstip van verdwijnen van deze wortel. Ook hebben ze gekeken of het moment van verdwijnen een effect heeft gehad op het klaveraandeel van dit ras.

Weer speelt grote rol

De rassen die tijdens de eerste herfst geen penwortel meer hadden deden het minder goed in het daaropvolgende jaar. Mogelijk komt dit door de suikerreserves die de klaverplant heeft en door de strenge winter van dat jaar. De onderzoekers kunnen niet concluderen dat de rassen die op de langere termijn nog een penwortel hadden, het ook beter deden. Het lijkt erop dat de overgang van penwortel naar stolonen in combinatie met specifiek weer een belangrijk moment is voor de ontwikkeling van witte klaver in een perceel.

Belangrijkste resultaten

• In klaverrassen met een grotere penwortel bleef deze penwortel ook langer aanwezig.
• Grootbladige klavers hadden een grotere penwortel.
• Het tijdstip van verdwijnen van de penwortel was belangrijker dan het aanblijven van de penwortel op de langere termijn. Rassen die voor de winter hun penwortel al kwijt waren hadden hier last van in het opvolgende jaar.
• Er is meer onderzoek nodig naar de specifieke overgang van de penwortel naar beworteling van de stolonen.
• Mogelijk moeten witte klaverrassen langer onderzocht worden om iets te kunnen zeggen over persistentie op de langere termijn.