Nieuws

Hoe serious games kunnen helpen het milieu te beschermen

article_published_on_label
16 november 2022

Houd je van gamen? Games zijn niet alleen leuk, maar kunnen je ook helpen om over allerlei onderwerpen te leren. Ook over ingewikkelde zaken, zoals milieusystemen. Een internationaal wetenschapsteam heeft onderzocht of leren over de ‘kritische zone’ (de buitenkant van onze planeet, van kritiek belang voor het leven op aarde) via een serious game invloed heeft op het systeemdenken van volwassenen over het milieu. Ook bekeek het team of dit draagvlak kan creëren voor milieubeschermingsmaatregelen.

Systeemdenken helpt ons om grote uitdagingen zoals klimaatverandering, biodiversiteitsverlies of de stikstofcrisis beter te begrijpen. Het legt de nadruk op relaties binnen een systeem, in plaats van op de individuele onderdelen ervan, wat is een manier om inzicht te krijgen in complexe problemen. Door na te denken over ecologische systemen krijgen we een grotere waardering voor de omgeving. Systeemdenken wordt vaak in verband gebracht met een focus op het milieu en ecologische moraal. Alexander Klippel, hoogleraar aan Wageningen University & Research en coauteur van het onderzoek: ‘Maar het blijft de vraag hoe we systeemdenken kunnen stimuleren, aanmoedigen en faciliteren. Niet alleen in onderwijs en communicatie, maar ook bij besluitvorming.’

Een beeld uit de game 'CZ investigator'
Een beeld uit de game 'CZ investigator'

Onderzoekers van Penn State en Wageningen University & Research hebben daarom een serious game ontwikkeld om het brede publiek meer te leren over een van de meest complexe systemen: de kritische zone. Dat is de buitenste laag van onze planeet die het leven op aarde mogelijk maakt. Hij strekt zich uit van het vaste gesteente tot het bladerdak. Om de processen in deze zone te begrijpen is een inter- en transdisciplinaire benadering nodig.

Games als krachtige tool

De uitkomsten van het onderzoek zijn recent gepubliceerd in Frontiers in Environmental Sciences. Eerste auteur Pejman Sajjadi: ‘Het gebruik van serious games is één van de meest veelbelovende benaderingen om een cultuur van systeemdenken te ontwikkelen in onderwijs en communicatie.’ Deze visie is werkelijkheid aan het worden: we zien dat games en gamificatie hun plek vinden binnen de wetenschappelijk gemeenschap als een krachtige tool waarmee sommige van de meest urgente maatschappelijke problemen over de hele wereld kunnen worden aangepakt.

Janet Swim, een van de coauteurs merkt echter op: ‘Een voorbehoud is dat serious games nog niet empirisch gevalideerd zijn.’ Werken ze, of zijn het vooral begerenswaardige gadgets zonder wetenschappelijke toetsing? Om het potentieel van serious games voor systeemdenken beter te begrijpen, heeft het onderzoeksteam niet alleen een game ontworpen, maar ook een raamwerk om de effecten ervan te meten.

De CZ investigator game spelen

De game die de onderzoekers hebben ontwikkeld heet CZ investigator. Het is gebaseerd op de werkelijke onderzoeksomgeving, een ‘critical zone observatory’. Hier vindt transdisciplinaire wetenschap plaats op basis van omgevingssensoren, die in dit geval geplaatst zijn in midden-Pennsylvania. De speler krijgt de rol van een journalist die een verhaal schrijft over ontbossing in dit gebied als gevolg van houtkap. De speler onderzoekt de kritische zone door het simuleren van echte processen, ervaart de effecten van regen, of wat bijvoorbeeld het kappen van bomen betekent voor de afwatering van oppervlaktewater. ‘Ontdekken hoe water door een systeem vloeit, en ervaren welke factoren de processen in de hydrosfeer beïnvloeden, kan spelers helpen te beseffen hoe water in verband staat met de rest van de omgeving,’ aldus Janet Swim. Als mensen beginnen na te denken over hoe zo’n systeem werkt, zullen ze eerder het belang inzien van hun eigen gedrag en milieubeleid op het hele systeem.

Een beeld uit de game 'CZ investigator'
Een beeld uit de game 'CZ investigator'

Een breed publiek bereiken

Meer dan 150 spelers met verschillende achtergronden deden mee aan het onderzoek. De uitkomsten zijn zeer bemoedigend. De studie laat zien dat serious games daadwerkelijk een breed publiek kunnen bereiken, en dat ze mensen kunnen helpen bij het denken in systemen, ook wie niet wetenschappelijk onderlegd is. Het onderzoek toont tevens aan dat systeemdenken het draagvlak voor milieubeleid kan vergroten.

Alexander Klippel: ‘Al voordat ik bij Wageningen University & Research in dienst kwam, was ik betrokken bij de ontwikkeling van dit onderzoek en deze benadering. Dit valt nu op vruchtbare grond bij ons WANDER-initiatief en de nieuw opgerichte Game Hub.’

Het onderzoeksteam maakt deel uit van een groeiende internationale community voor het gebruik van serious games bij het oplossen van complexe maatschappelijke uitdagingen. Het team zet haar werk voort en breidt dit uit naar andere domeinen en technologieën. Op dit moment doet het team onderzoek naar het gebruik van immersieve technologie, om nog authentiekere ervaringen te creëren.