Kwaliteitsproject mabisi moet voedselzekerheid en vrouwelijk ondernemerschap Zambia verbeteren

In het zuiden van Zambia brengen de boeren hun verse melk naar de zuivelcoöperatie. Dat doen ze doorgaans op de fiets of lopend. Als uit de test blijkt dat de melk te laat bij de coöperatie is gearriveerd en dus niet kan worden ingenomen, kan er nog altijd mabisi van worden gemaakt. Die rol is weggelegd voor de vrouwen op de boerderij. Zij maken mabisi door de melk te zeven, over te gieten en een aantal uur tot een dag te laten staan. De bacteriën doen hun werk en de melk wordt zuur en dik. Vervolgens wordt het door de vrouwen verkocht langs de doorgaande weg.

Mabisi is populair en vindt gretig aftrek bij de verkoopsters. Veel automobilisten stoppen onderweg om een gevulde jerrycan mee naar huis te nemen. Het drankje bestaat al sinds mensenheugenis en menig Zambiaan zal vertellen dat het gezond voor je is. In de winkel is alleen de variant te krijgen die gemaakt is van gepasteuriseerde melk. Die wijkt af van de traditionele variant. Daarvoor bestaat ook geen vast recept of werkwijze. Het verschilt per boerderij hoe de melkdrank gemaakt wordt. Dat zorgt ook dat de Zambiaanse overheid zich zorgen maakt over de kwaliteit van deze traditioneel gefermenteerde melk.

- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan

Samen met universiteiten uit Benin, Zimbabwe en Zambia heeft WUR Mabisi op allerlei vlakken onderzocht. Meer dan tien promovendi uit verschillende landen zijn sinds 2019 met mabisi aan de slag gegaan. Onder meer is gekeken naar de microbiologische samenstelling en de houdbaarheid, naar waardeketens, voeding en gezondheid, naar voedselzekerheid maar ook naar vrouwelijk ondernemerschap. Al deze multidisciplinaire onderzoeken vallen samen in het project: "Traditioneel gefermenteerde voedingsmiddelen ter bevordering van voedsel- en voedzekerheid in Afrika" onderdeel van het Wageningen Global Sustainability Programme dat zo’n onderzoeksbrede aanpak stimuleert.

Alle onderzoeksresultaten bij elkaar opgeteld, kunnen leiden tot certificering van Mabisi. ZABS (Zambia Bureau of Standards) is nauw betrokken bij het project. Gezamenlijk zal een gedragscode ontwikkeld worden die de belangrijkste productieparameters vastlegt en reguleert. Denk aan de kwaliteit van rauwe melk en de pH-waarden van het eindproduct. Deze normen zijn cruciaal voor voedselveiligheid en het waarborgen van een consistente productkwaliteit. Die gedragscode is van wezenlijk belang voor certificering.

Dat zou veel betekenen voor het inkomen van de melkveehouders. De coöperatie kan zelf mabisi gaan maken en op de markt brengen. Het draagt ook bij aan de voedselzekerheid en de gezondheid van de Zambianen. Maar het heeft ook veel invloed op de positie van de vrouw op de boerderij. Zij is nu eenmaal de drijvende kracht achter deze populaire melkdrank. Ze bedenkt het recept, maakt het en verkoopt.