Positief resultaat voor de Nederlandse kottervisserij; vooruitzichten zijn onzeker

De vangsten van schol en tong waren in 2018 lager dan in het jaar daarvoor, maar dit werd deels gecompenseerd door hogere prijzen. Wel werden bijna twee keer zoveel garnalen gevangen als in 2017. Echter door de lage aanvoerprijs bleef de garnalenomzet ongeveer gelijk.

Door de goede opbrengsten sinds 2015 hebben ondernemers geïnvesteerd in groot onderhoud, verbetering, aankoop en nieuwbouw van schepen. De totale investeringen in de kottersector worden voor 2018 geschat op 43 miljoen euro.

Ingrijpende ontwikkelingen in de nabije toekomst zorgen voor veel onzekerheid in de visserijsector. Vissers maken zich op voor een storm aan beperkende maatregelen zoals de naderende Brexit, verbod op de pulsvisserij, aanlandplicht, natuurgebieden en aanleg van windmolenparken.

Kottersector – lagere vangsten van schol en tong, dalend nettoresultaat

De totale aanvoer van de kottersector is in 2018 toegenomen met ca. 6 mln. kg (+ 8%) t.o.v. 2017. Dit is met name te danken aan de grote aanvoer van garnalen.

De aanvoer van schol daalde sterk met afgerond 6 miljoen kg (-20%) tot een totaal van 24,5 miljoen en er werd 0,7 mln. kg (-8%) minder tong aangevoerd tot een totaal van 8,6 mln. kg. Voor beide soorten werd minder gevangen dan het beschikbare quotum. Voor schol was de quotumbenutting 45% en voor tong 66%. De gemiddelde aanvoerprijs van schol steeg van €1,80 per kilo naar €2,43 per kilo. Ook de gemiddelde aanvoerprijs van tong steeg van €10,47 per kilo naar €11,15 per kilo.

Garnalen lieten zich echter in 2018 uitzonderlijk goed vangen met 27,7 mln. kg. Door de halvering van de aanvoerprijs tot gem. € 3,08 per kg waren de opbrengsten uit de garnalensector in 2018 bijna gelijk aan die van 2017 (14 mln. kg a € 6,06 per kg).

De totale brandstofkosten voor de Nederlandse kottervloot bedroegen in 2018 circa 55 mln. Euro, dat is 18% van de totale opbrengst van de kottervisserij. Mede dankzij innovaties in efficiëntere vistuigen is dit percentage de afgelopen jaren fors gedaald. In 2011 bijvoorbeeld lag het percentage op 34%.

Overige sectoren

De aanvoer van mosselen was in 2018/2019 met 46 mln. kg, 4% hoger dan in 2017. De gemiddelde mosselprijs steeg dit seizoen verder tot 1,12 Euro (+2%). Het nettoresultaat kwam voor de mosselsector uit op ongeveer 4 miljoen euro, een lichte verbetering ten opzichte van 2017. De voorgaande jaren waren economisch zeer moeizaam en de verwachting is dat ook dit jaar voor veel bedrijven het resultaat nog negatief zal zijn.

De pelagische sector bestaat uit 8 schepen. De aanvoer van de pelagische soorten is in 2018 ten opzichte van 2017 gestegen van 300 miljoen kg naar 317 miljoen kg.

Bij de kleine zeevisserij heeft de staandwantvloot het erg moeilijk. De tongvangsten van deze vloot zijn teruggelopen van 256 ton in 2013 naar 57 ton in 2018.

Ontwikkelingen vloot: schaalvergroting, investeringen en terug naar boomkor

De actieve kottervloot bestond in 2018 uit 289 schepen, waarvan 75 schepen in 2018 met pulstuigen gevist hebben. Door het intrekken van de pulsontheffing zullen veel pulskotters terugvallen op de boomkorvisserij; dit is een visserij die veel meer brandstof vraagt.

Er is een trend naar schaalvergroting, waarbij grotere reders kotterbedrijven opkopen. Inmiddels hebben 31 bedrijven meerdere kotters in gebruik.

Door de goede resultaten van de afgelopen jaren hebben veel ondernemers geïnvesteerd in groot onderhoud en verbetering van de schepen. Daarnaast wordt ook geïnvesteerd in nieuwe kotters en worden bestaande kotters aan de vloot toegevoegd: in het jaar 2018 betrof dit 6 nieuwe en 6 bestaande kotters. De totale investeringen in de kottersector worden voor 2018 geschat op 43 miljoen euro, dit is een forse toename ten opzichte van investeringen in voorgaande jaren. Er worden opdrachten tot nieuwbouw van vooral garnalenkotters en flyshoot en twinrig kotters gegeven.

Met deze investeringen bereidt de sector zich voor op een onstuimige toekomst, waarin Brexit, pulsverbod, aanlandplicht, windparken en natuurgebieden de mogelijkheden voor de visserijsector zullen beperken.

Europa belangrijkste afzetmarkt voor Nederlandse vis

Naar verwachting wordt in 2018 – net als in 2017 - circa 81% van de exportwaarde aan visproducten uit Nederland verdiend binnen Europa.

De totale exportwaarde van vis en visproducten is in 2017 met 6% gestegen ten opzichte van 2016 naar 3,4 miljard euro. Voor schol en tong zijn Duitsland, Italië en België de meest belangrijke exportmarkten.

Nederland is daarnaast een belangrijke ‘draaischijf’ van vis voor de Europese markt. Naast de aanvoer van Nederlandse schepen wordt veel vis geïmporteerd, hier bewerkt en vervolgens weer geëxporteerd.