Project
KoM 24014 Boeren met Kruiden
Dit Kennis Op Maat project is bedoeld ter versterking van het SIA PVG project 'Boeren met Kruiden'. Het beoogd kennis van WR beschikbaar te stellen die is opgebouwd o.a. in het KB project 'Kruidenrijk Grasland: de Groene Motor'.
Grasland is het gewas met het grootste areaal in Nederland. Ruim de helft van de totale landbouwgrond in Nederland wordt gebruikt als grasland. Graslanden vervullen verschillende maatschappelijke functies.
Productie van voedsel is een eerste en belangrijke maatschappelijke functie van grasland. Herkauwers zetten gras, dat in de huidige vorm niet te eten is door de mens, om in melk en vlees. Maar graslanden kunnen daarnaast aan nog veel meer maatschappelijke functies bijdragen, zoals biodiversiteit en opslag van koolstof in de bodem. De afgelopen decennia is Engels raaigras de meest dominante plant in grasland geworden. Engels raaigras doet het goed in het Nederlandse klimaat en wordt daarom vaak ingezaaid. Door de aandacht voor Engels raaigras zijn de Nederlandse graslanden steeds uniformer geworden en is de biodiversiteit afgenomen.
Er lijkt echter een voorzichtige kentering plaats te vinden. Recent is namelijk de aandacht voor meer diversiteit in het grasland door verschillende grassoorten, klavers en kruiden weer toegenomen. Dit komt onder andere door de introductie van productieve kruidenrijke mengsels die qua productie de concurrentie met Engels raaigras aankunnen. Ook is er in het algemeen meer aandacht voor biodiversiteit waardoor ook de belangstelling voor meer natuurlijke graslanden is toegenomen. Los van eventuele effecten op productie, zijn er verschillende voordelen voor de veehouder om aan een omslag van monocultuur grasland naar kruidenrijk grasland te beginnen, die soms wel en soms ook niet zichtbaar zijn. Kruidenrijk grasland stimuleert de boven- en ondergrondse biodiversiteit en de diversiteit in plantensoorten maakt dat de beworteling dieper is.
Ondanks de vele potentiële voordelen van kruidenrijk grasland, zijn melkveehouders vaak terughoudend om er mee van start te gaan of om het areaal verder uit te breiden. Vanuit deze achtergrond is het SIA PVG project ‘Boeren met Kruiden’ ontstaan. Een consortium bestaande uit melkveehouders, ZuivelNL, HAS Green Academy, Aeres Hogeschool, Hogeschool Van Hall Larenstein, Aeres MBO en Terra MBO, Louis Bolk Instituut, ABZ Diervoeding, Barenbrug, Dirksen Management Support en UCC, richt zich in een SIA PVG project gedurende twee jaren (2025-2027) op de vraag: “Wat weerhoudt melkveehouders van het toepassen of het vergroten van het areaal kruidenrijk grasland en hoe kunnen zij ondersteund worden in het vergroten van dit areaal, rekening houdend met verschillende typen kruidenrijk grasland en melkveebedrijven?”
In het project staat de veehouder centraal en worden naast bedrijfsspecifieke en technische overwegingen ook sociale en culturele factoren onderzocht. Het consortium heeft aansluiting op een breed netwerk van relevante stakeholders. Via de studenten van de groene hbo's en mbo’s is er bovendien ook direct contact met de toekomstige generatie van veehouders en veehouderijadviseurs.
Met het voorgestelde KoM project wordt wetenschappelijke kennis en ervaring van Wageningen Research (WR) verbonden met het uitvoerende consortium van en de activiteiten in het SIA PVG project. WR brengt met het KoM project kennis in over factoren die een rol spelen in keuzes van boeren ten aanzien van kruidenrijk grasland. Dat kan bijvoorbeeld gaan over sociaal-culturele aspecten, teeltkundige en bedrijfsvoeringsaspecten. Daarnaast denkt WR mee over methodologie voor het binnen het SIA PVG nader onderzoeken van overwegingen van boeren in relatie tot inpassing van kruidenrijk grasland in de bedrijfsvoering.