
Project
Milieu-prestatie Biobased bouwmaterialen in de Nationale MilieuDatabase
Het Biobased-in-NMD-project heeft voor een 13 biobased bouwmaterialen een levenscyclus analyse (LCA) uitgevoerd op basis waarvan voor de meeste materialen categorie 1-productkaarten zijn opgesteld voor de Nationale Milieudatabase (NMD). Ook zijn in dit project methodes ontwikkeld voor het waarderen van de voordelen van biogene koolstofopslag in biobased bouwmaterialen; en is onderzocht in hoeverre hergebruik en recycling in de end-of-life scenario’s hoger is dan de zogenaamde forfaitaire waarden nu aangeven. Hiermee kunnen de milieu-impactvoordelen van biobased bouwmaterialen beter zichtbaar gemaakt worden voor de markt.
Het belang van biobased bouwen
Biobased bouwmaterialen kunnen potentieel een significante bijdrage leveren aan de Nederlandse klimaatdoelstellingen door duurzaam geproduceerde, hernieuwbare (onuitputtelijke) materialen en door het positieve effect van biogene koolstofopslag in biobased bouwmaterialen. Het aandeel biobased in de Nederlandse bouw is qua gewichtsaandeel echter nog beperkt: circa 2% is hout en slechts 0,1% bestaat uit andere biobased materialen.
Onbekendheid van de bouwsector met deze materialen en hun milieuprestaties zijn een belangrijke barrière voor deze materialen om (grootschalig) toegepast te worden. Opname van meer biobased bouwmaterialen in de Nationale Milieudatabase (NMD), waarmee milieuprestaties van gebouwen doorgerekend kunnen worden, kan ervoor zorgen dat deze materialen meer toegepast gaan worden.
Biobased materialen in de NMD
De NMD is de database waar architecten en projectontwikkelaars uit kunnen putten voor het berekenen van de milieuprestatie van een bouwwerk. Alleen wanneer productdata van biobased materialen in de NMD zijn opgenomen, kunnen gebruikers van de gevalideerde rekeninstrumenten er ook daadwerkelijk mee rekenen.
In de grond-, weg- en waterbouw (GWW) gebruiken steeds meer opdrachtgevers de milieuprestatie als gunningscriterium bij hun aanbestedingen. Een categorie 1-productkaart kan het voor de deelnemende biobased bouwmateriaalbedrijven gemakkelijker maken om in grotere bouwprojecten hun product toegepast te krijgen.
Gedurende de looptijd van het project zijn in totaal 36 productkaarten en 3 basisproceskaarten van 11 nieuwe biobased bouwmaterialen in de NMD opgenomen. Met de TKI-subsidie is het deelnemende bedrijven makkelijker gemaakt een categorie 1-productkaart op te laten stellen, aanvullend op al bestaande fiscale ondersteuningsmaatregelen zoals de MIA/VAMIL-regeling.
Een levenscyclusanalyse voor biobased materialen
Binnen dit project zijn de milieuprestaties van een aantal biobased bouwmaterialen, zoals producten gemaakt van hout, hennep, geëxpandeerde kurk en wol, via een levenscyclusanalyse in kaart gebracht en als categorie 1-productkaart in de NMD ingevoerd. Daarnaast is gekeken naar het potentieel van deze materialen om biogene koolstof op te slaan en jaren lang opgeslagen te houden. Door deze materialen lang in de keten te houden (bijvoorbeeld door levensduur, hergebruik en recycling), kan hun bijdrage aan de klimaatdoelstellingen significant zijn. Tevens laten projectuitkomsten zien dat, mede onder invloed van de toenemende aandacht voor duurzaamheid en circulariteit, het aandeel hout uit de sloop van gebouwen dat momenteel hergebruikt of gerecycled wordt veel hoger is dan tot nu werd aangenomen. De onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd (zie onderaan deze pagina), waarbij de aanbeveling is gedaan om de verkregen inzichten zoveel mogelijk hun beslag te laten krijgen in de NMD LCA-methode.
Milieuvoordeel van biobased bouwmaterialen
De milieuvoordelen van biobased bouwmaterialen worden vaak kwalitatief benoemd. In dit project is een kwantitatieve vergelijking gemaakt met conventionele bouwmaterialen op basis van referentiegebouwen waarbij gebruik is gemaakt van de Bepalingsmethode van de NMD. Daaruit blijkt dat de milieu-impact van biobased bouwen duidelijk lager is dan van de conventionele bouwmethoden.
Publicaties
-
Bio-based building products in the Dutch Environmental Database (NMD). Part 1, Proposal for crediting biogenic carbon storage
Wageningen: Wageningen Food & Biobased Research (Report / Wageningen Food & Biobased Research 2545) -
Bio-based building products in the Dutch Environmental Database (NMD) : Part 2: Proposal for updated end-of-life lump-sum values for wood based products
Wageningen: Wageningen Food & Biobased Research (Rapport /Wageningen Food & Biobased Research 2582) -
Bio-based building products in the Dutch Environmental Database (NMD) : Part 3: Example calculations on the environmental impact of A) building products and B) reference buildings to show the effects of: 1) bio-based vs. conventional building products, 2) crediting biogenic carbon storage
Wageningen: Wageningen Food & Biobased Research (Report / Wageningen Food & Biobased Research 2631)