Project
Monitoring contaminanten in Nederlandse vis en visserijproducten
Om een goede inschatting te kunnen maken van de voedselveiligheid van vis en visserijproducten is de monitoring van contaminanten belangrijk. Met de resultaten kan de doelgroep snel en flexibel van advies worden voorzien. Er wordt onderzoek gedaan aan aal en wolhandkrab, maar ook aan zeevis. De gegevens zijn ook van belang voor de export van vis en visproducten.
Doelstelling
Doelstelling van dit project is de monitoring van de voedselveiligheid van vis en visserijproducten ten aanzien van milieucontaminanten zoals (zware) metalen, bestrijdingsmiddelen, dioxines, dioxineachtige (dl-) en niet-dioxineachtige PCB’s (ndl-), gebromeerde vlamvertragers (BFR’s), perfluoralkyl stoffen (PFAS’s) en Chloorparaffines (CP’s). Een tweede doel is het uitvoeren van Europese verordeningen die betrekking hebben op de controleprogramma’s voor voedselveiligheid en export.
Werkwijze
Het project is onderverdeeld in monitoringsprojecten, surveys en een adviseringsproject:
- Rode aal
- Wolhandkrab
- Nederlandse vis en visserijproducten
- Monitoring kabeljauwlever
- Advisering aan beleidsmakers
- Onderzoek naar nieuwe contaminanten in vis
- Op een aantal locaties wordt (rode) aal gevangenen en geanalyseerd op dioxines, PCB’s, BFR’s, PFAS’s en zware metalen. Trends in gehalten worden vastgesteld aan de hand van data van voorgaande jaren.
- Wolhandkrab wordt bemonsterd op enkele locaties. Deze monsters worden biologisch gekarakteriseerd en vetgehalte, zware metalen, dioxines, dl-PCB’s, ndl-PCB’s, BFR’s en PFAS’s worden bepaald.
- Voor de monitoring visserijproducten worden circa 25 monsters van verschillende (kweek)vis en schaal- en schelpdiersoorten onderzocht. Deze worden met name bemonsterd in de Nederlandse zoute wateren. De monsters worden geanalyseerd op anorganische en organische micro-contaminanten.
- Kabeljauwlever wordt bemonsterd in de Noordzee op drie locaties. Elke 5 jaar worden alle verzamelde monsters onderzocht en wordt gekeken naar mogelijke trends.
- Vanuit dit project wordt geadviseerd aan verschillende partijen over aan voedselveiligheid en export gerelateerde zaken ten aanzien van chemische contaminanten in vis en visserijproducten.
- Naast genoemde contaminanten wordt ook gekeken naar nieuwere stofgroepen die meestal nog niet gereguleerd zijn, maar waar EFSA wel risicobeoordelingen op heeft uitgevoerd, zoals de CP’s
Projectresultaat
De rapportage vindt plaats in de vorm van rapporten en databases. Rapporten bevatten informatie over de monstername, de herkomst van de monsters, de biologische karakterisering van de monsters, de uitgevoerde analyses en de verkregen resultaten, mede in vergelijking met eerdere resultaten. Tevens wordt een discussie toegevoegd om de resultaten in de (internationale) context te plaatsen. Meetgegevens worden ook aangeleverd aan nationale contaminant databases (o.a. KAP en t.b.v. kaderrichtlijn water en marien) en via KAP naar de EFSA gestuurd die deze data van de lidstaten gebruikt voor risicobeoordelingen.
Publicaties
-
Monitoring perfluor- en organotinverbindingen in kabeljauw- en heeklever 2003 - 2010
IJmuiden: IMARES (Rapport / IMARES Wageningen UR nr.: C159/10) -
Contaminanten in Chinese wolhandkrab : onderzoek naar dioxines, PCB's en zware metalen in Chinese wolhandkrab
Wageningen: RIKILT (Rapport / RIKILT 2012.010) -
Contaminanten in schubvis : onderzoek naar dioxines, PCB's en zware metalen in shubvis
Wageningen [etc.]: RIKILT (Rapport / RIKILT - Instituut voor Voedselveiligheid 2012.011) -
Schatting percentage schone wolhandkrab in de gesloten gebieden
IJmuiden: IMARES (Rapport / IMARES Wageningen UR C043/12)