Project
Nieuwe gewassen (combinaties) voor afvlakking warmte pieken
Het warmteverbruik door het jaar heen wordt bij veel gewassen gekenmerkt door het ‘badkuip’ model met een hoge warmtevraag in het begin en eind van het jaar en in de zomer nauwelijks of geen warmtevraag. In de toekomst zal de warmtebehoefte door besparingsmaatregelen afnemen en de overgebleven vraag zal steeds meer worden ingevuld met aardwarmte of andere externe warmtebronnen (warmterotonde).
Het badkuip model van de bestaande teelten zal echter blijven bestaan. Bij de genoemde warmtebronnen geldt vaak dat jaarrond een zelfde hoeveelheid warmte moet worden afgenomen. De afname wordt dan vooral bepaald door de benodigde warmte in de koudste (winter)maanden, terwijl de warmte in de zomer grotendeels niet benut en weg geventileerd wordt. Om de warmte efficiënter te benutten is het gewenst om te zoeken naar mogelijkheden om de ‘randen van de badkuip’ (warmteverbruik in wintermaanden) te verlagen en warmte-overschot in zomer beter te benutten. Tot dusver is vooral op gewasniveau gezocht naar mogelijkheden om warmtevraag te verlagen. Doel van dit project is om te kijken naar mogelijkheden voor afvlakking van warmtevraag over het jaar heen door het combineren van verschillende gewassen met verschillend warmteprofiel over het jaar heen. Dit kan op kasniveau (verschillende gewassen in 1 kas door het jaar heen), maar ook op bedrijfsniveau (kassen met verschillende gewassen combineren op 1 bedrijf), in samenwerkingsverband met verschillende telers of op gebiedsniveau (bv. Broekpolder of toekomstige warmterotonde Zuid Holland). Door uit te gaan van de beschikbare energie en daar optimale gewascombinaties bij te zoeken wordt de denkwijze omgedraaid wat inspirerend kan werken. Experimenten in Demokas Kas2030 in Bleiswijk met a-typische combinaties van groene potplanten in de winter en hoogopgaande groentegewassen in de zomer hebben bewezen dat onverwachte combinaties als deze inderdaad inspirerend kunnen werken voor glastuinbouwondernemers.
Het is daarbij van belang om niet alleen naar het criterium energie te kijken, maar ook naar afvlakking van arbeidsbehoefte over het jaar heen (omdat piekvraag aan arbeid steeds moeilijker ingevuld zal kunnen worden en personeel jaarrond te kunnen behouden voor het bedrijf of de sector), voordelen voor gewasgezondheid, geschikte teeltsystemen (bij verschillende gewassen door het jaar heen in dezelfde kas), andere integratiemogelijkheden en markt/economie. Daarbij kan gekeken worden naar nieuwe exotische gewassen zoals bv. vanille, hop, gember etc., maar bv. ook naar oude of kleine (sier)gewassen waarvan het areaal de laatste jaren sterk afgenomen of zelfs verdwenen is.