Ontwikkeling sensor voor vroege detectie "kiepers in tulpenbroei"

‘Kiepers’ of ook wel ‘zweters’ genoemd, is een groot probleem in de productie van tulpen in de broeierij. Door een gebrek aan calcium in de stelen en bladeren kunnen bloemen al tijdens broei of later in de vaas omkiepen door een gebrek aan stevigheid. De ventilatie en voldoende warme lucht die hier voor nodig is om dit te voorkomen kost veel energie welke in zeker mate bespaard kan worden als er alleen op het juiste moment wordt geventileerd, namelijk in de fase wanneer de plant het snelst wil strekken. Momenteel komt het voor dat telers hun gehele kas voldoende ventileren om zodoende zeker te zijn van voldoende verdamping waar nodig. Als enkel de tulpen welke zich in de kritische strekkingsfase bevinden bloot worden gesteld aan een optimale RV, dan zou in theorie twee derde van het kasoppervlakte bespaard kunnen worden voor ventilatie (Wildschut et al., 2020a). Uit voorgaand onderzoek is inzicht ontstaan over de mogelijkheid om in een vroeg stadium ‘kiepers’ te detecteren bij tulpen in de broeierij. Dit is mogelijk gebleken met behulp van een hyper spectrale camera. Al na enkele dagen na inhalen (in kas) was het met hoge betrouwbaarheid mogelijk om te detecteren welke tulpen wel en welke niet blootgesteld waren aan een hoge RV (Wildschut et al., 2020b). Deze techniek zou de teler kunnen helpen bij het ontwerpen van een ventilatiestrategie in de kas.

Uit verkennende gesprekken met tulpenbroeiers is gebleken dat er nog veel vraagtekens worden gezet bij de praktische toepassing van een camera om kiepers vroeg te detecteren. Zo zal het bijvoorbeeld nodig zijn om te kunnen compartimenteren: hoe kan dat praktisch vorm krijgen op (bestaande) bedrijven, zowel met enkellaagse als meerlaagse systemen? Hoeveel energie kan er daadwerkelijk bespaard worden door per compartiment te ontvochtigen? Hoeveel camera’s zijn er nodig, op welke posities dienen ze geïnstalleerd te worden? Vandaar dat we voorstellen om dit onderzoek in 2 fasen te verdelen. In de eerste fase zal focus worden gelegd op het ontwerpen van concept voor tulpenbroeierijen met compartimenten, waarin per compartiment vroege detectie van kiepers in combinatie met ontvochtiging wordt geïnstalleerd. Tevens zal met KASPRO de potentiële energiebesparing van zo’n bedrijf worden berekend. Door dit traject interactief met een aantal broeiers en andere specialisten uit te voeren, wordt tevens het draagvlak voor vervolgonderzoek getoetst. In een eventueel vervolgproject zal er meer experimenteel onderzoek gedaan worden gericht op de ontwikkeling van het concept, onder meer qua gecompartimenteerde vroege detectie en ontvochtiging. Onderhavig projectvoorstel richt zich op fase 1.