category_news
Blauwtong bij herkauwers, updates 2024
Op 14 juni 2024 is het eerste geval van blauwtong van dit jaar bevestigd. Het ging om blauwtong (serotype 3) in het Gelderse Ommeren. Sindsdien zijn er vele verdenkingen gemeld bij de NVWA. Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) verricht de diagnostiek.
De NVWA neemt monsters op bedrijven met verdenkingen en stuurt deze naar WBVR voor analyse. De uitslagen worden teruggekoppeld aan de NVWA die de uitkomsten weergeeft op een kaart. Deze wordt wekelijks geüpdatet op de pagina van de NVWA: Blauwtong positief per woonplaats 2024 | Kaart | NVWA.
Early warning diagnostiek
Dierenartsen die aanwezigheid van blauwtong vermoeden op bedrijven die zij bezoeken, kunnen monsters insturen voor early warning diagnostiek. De monsters moeten zijn voorzien van het monsterformulier dat beschikbaar is op de website van de NVWA: Blauwtong | NVWA
Besmettingen met blauwtong
Hieronder staan besmettingen op veehouderijbedrijven die met behulp van PCR-test door WBVR zijn vastgesteld, inclusief diersoort en datum van monsterafname.
- Het social media element kan niet getoond worden - controleer uw instellingen
Veelgestelde vragen over blauwtong
De ziekte
Wat is blauwtong?
Blauwtong is een virusziekte die voorkomt bij dieren. De genetische code van het virus bestaat uit 10 dubbelstrengse RNA-moleculen. Het blauwtongvirus wordt geclassificeerd in zogenoemde serotypes; er zijn meer dan 36 serotypes bekend van het blauwtongvirus. De serotypes 1 tot en met 24 zijn meldingsplichtig volgens de World organization of Animal Health (WOAH).
Welke dieren zijn vatbaar voor infectie met blauwtong?
Hoe vaak hebben we in Nederland te maken gehad met blauwtong?
Verschijnselen
Welke ziekteverschijnselen zie je bij een blauwtonginfectie?
De ziekteverschijnselen bij blauwtong worden vooral bij schapen gezien. Schapen hebben onder andere hoge koorts en vertonen verschijnselen als speekselen, zwelling in de kop, inclusief tong en lippen, en pijn en ontsteking van de kroonrand bij de hoeven. Het slijmvlies van de geïnfecteerde dieren kan beschadigen, waardoor er op tong en lippen ook wondjes ontstaan. Geïnfecteerde dieren eten niet meer, liggen veel, lopen kreupel of staan met een bolle rug om de pijn in de poten te verlichten. In zeer ernstige gevallen kleurt de tong blauw.
De gevoeligheid van schapenrassen voor een blauwtongvirusinfectie is erg verschillend. Bij een ernstige infectie kan de ziekte leiden tot sterfte van de dieren binnen 8 tot 10 dagen. Of een schaap een infectie overleeft, hangt van veel factoren af, waaronder de algehele gezondheid van de dieren.
Infecties bij runderen en geiten verlopen vaak zonder duidelijk waarneembare klinische verschijnselen. Besmette runderen produceren wel langer en meer virus in het bloed en spelen daarom een belangrijke rol in de virusverspreiding.
Opvallend is dat Afrikaanse herkauwersoorten natuurlijke immuniteit lijken te hebben.
Waarom kleurt de tong van een schaap bij dit virus eigenlijk blauw?
Zijn er behalve de tong ook andere lichaamsdelen die blauw kleuren?
Verspreiding
Waar komt blauwtong voor?
Hoe verspreidt het virus zich?
Hoe kan het dat blauwtong zich in bepaalde perioden van het jaar sneller/meer verspreid?
Waarom wordt blauwtong in 2024 vooral in het oosten van het land aangetroffen?
In september/oktober 2023 werd blauwtong vooral in het westen en noorden van ons land gevonden. Waarschijnlijk hebben de dieren in die regio – die de ziekte hebben overleeft – antistoffen tegen blauwtong. Dieren die in hun leven één keer worden besmet met het blauwtongvirus, hebben gedurende hun verdere leven antistoffen tegen het virus.
De dieren in het oosten werden bij de uitbraak in 2023 niet of nauwelijks op natuurlijke wijze besmet. Voor deze dieren is een vaccinatie de enige bron voor de opbouw van antistoffen. Het kan zijn dat de opbouw van afweerstoffen onvoldoende is om het virus in voldoende mate tegen te gaan, waardoor de dieren in deze regio nu de meeste ziekteverschijnselen vertonen.
Waar kan ik zien of er bij mij in de buurt blauwtong heerst?
De NVWA geeft op de website aan waar in Nederland melding is gemaakt van blauwtong. De NVWA maakt hierbij onderscheid in ‘klinische verschijnselen’, een melding op basis van ziekteverschijnselen, en ‘PCR-positief’, monsters waarvan het laboratorium heeft aangetoond dat er sprake is van blauwtong.
Op de website van WBVR wordt een kaartje bijgehouden, waarop is aangegeven bij welke diersoorten blauwtong is vastgesteld. Dit kaartje meldt uitsluitend de door het laboratorium vastgestelde PCR-positieve gevallen van blauwtong.
Behandeling
Is er een behandeling tegen een blauwtonginfectie?
Bestaan er blauwtongvaccins?
Tegen verschillende serotypes van het blauwtongvirus zijn vaccins ontwikkeld. De toelating van deze vaccins verschilt per land.
In 2024 zijn in Nederland drie vaccins toegelaten tegen serotype 3, het blauwtongvirus dat in september 2023 opdook onder schapen. Deze drie vaccins kunnen preventief worden toegediend aan schapen en runderen. De verwachting is dat vaccineren zal helpen de symptomen van een infectie te verminderen. Vaccinaties kunnen een besmetting niet voorkomen.