Nieuws
Gelijkmatige soortenverdeling in bossen belangrijk voor groei
Niet alleen de hoeveelheid boomsoorten die in een bos voorkomen, is van invloed op de productiviteit (de toename van biomassa) van dat bos. Ook de aantallen waarin de individuele soorten voorkomen is daarvoor bepalend. Over het algemeen neemt de productiviteit van een bos toe naarmate er meer soorten voorkomen. In een nieuwe studie hebben onderzoekers echter ook gekeken naar het effect van de verdeling tussen boomsoorten. In bossen met een grote soortenrijkdom, blijkt een gelijkmatig voorkomen van soorten een grote invloed te hebben op diversiteit en groei.
Biodiversiteit is een belangrijke factor bij de gezondheid en de productiviteit van een ecosysteem. Een hogere biodiversiteit leidt meestal ook tot een hogere productiviteit (de toename van biomassa in het ecosysteem, waardoor bos bijvoorbeeld meer koolstof kan opslaan). Er is inderdaad gebleken dat het soortenaantal in een bos een positief verband heeft met de productiviteit van dat bos. Maar eerder onderzoek wijst er óók op dat de toename van productiviteit een grens bereikt, als er veel verschillende soorten naast elkaar bestaan. Hoe komt dat?
Verdeling van soorten
Een nieuwe publicatie in Journal of Ecology toont aan dat het aantal soorten – ook wel bekend als de soortenrijkdom – niet voldoende is om de invloed van biodiversiteit op de productiviteit van bossen te kunnen meten. Biodiversiteit is het resultaat van soortenrijkdom in een ecosysteem, maar ook van de verhouding waarin de soorten ten opzichte van elkaar voorkomen (gelijkmatigheid). Gelijkmatigheid zegt iets over de verdeling van soorten: zo kan een bosperceel met 5 soorten bomen, waarvan er van iedere soort 10 staan, als gelijkmatig worden beschouwd. Terwijl een perceel met 46 bomen van dezelfde soort, en van de 4 andere soorten steeds één, als ongelijkmatig kan worden beschouwd.
Bossen met veel soorten laten ongelijkmatige verdeling zien
Het internationale wetenschapsteam bestond uit een groot aantal onderzoekers, onder meer van Wageningen University & Research. Zij verzamelden gegevens van bossen over de hele wereld, in totaal uit meer dan een miljoen percelen. De studie laat zien dat er wereldwijd een negatief verband bestaat tussen soortenrijkdom in bossen, en het gelijkmatig voorkomen van die soorten. In soortenrijke bossen is de verdeling meestal erg ongelijk: een paar soorten domineren het ecosysteem, terwijl verreweg de meeste juist zeldzaam zijn. In zulke gevallen is het verbeteren van gelijkmatigheid gunstiger voor het verhogen van de productiviteit, dan een toename van het aantal soorten.
Dr. Iris Hordijk, hoofdauteur van de studie: “Uit dit onderzoek kunnen we afleiden dat in een soortenrijk bos de boomsoorten voldoende talrijk aanwezig moeten zijn om bij te dragen aan de productiviteit van het bos.” De studie maakte deel uit van Hordijk’s promotieonderzoek aan het Crowther Lab, ETH Zürich. Momenteel werkt ze bij Wageningen University & Research als postdoctoraal onderzoeker, met een focus op het herstel van tropische bossen.
Natuurlijke gelijkmatigheid van soorten bevorderen
Samenvattend laat de studie zien hoe belangrijk een gelijkmatige soortenverdeling is bij het beïnvloeden van de diversiteit en de productiviteit van bossen. In de huidige tijd zijn productieve bossen met een hoge diversiteit cruciaal bij het tegengaan van klimaatverandering en biodiversiteitsverlies. Inzicht in de rol van soortenverdeling is bepalend bij het beheer en behoud van ecosystemen. Prof. Thomas Crowther van Crowther Lab, ETH Zürich en seniorauteur van de studie: “Bij het verhogen van de diversiteit van bossen gaat het niet alleen om een toename van het aantal soorten. Het kan ook gaan om bevordering van de natuurlijke gelijkmatigheid van die soorten.”