In memoriam: Pim Zabel
Op 12 september 2025 overleed Pim Zabel op 78-jarige leeftijd. Pim was in 1973 de eerste wetenschappelijk medewerker die werd aangesteld bij de toen net opgerichte leerstoelgroep Moleculaire Biologie in Wageningen. Daarmee was hij vanaf het begin nauw betrokken bij de ontwikkeling van dit nieuwe vakgebied aan de universiteit.
Pim studeerde biologie aan de VU en behaalde in 1973 cum laude zijn doctoraal diploma. Hij was de eerste wetenschappelijke medewerker die in 1973 werd aangesteld door Ab van Kammen bij de leerstoel Moleculaire Biologie van de (toenmalige) Landbouwhogeschool in Wageningen. Ab was de eerste hoogleraar van de toen net ingestelde leerstoel in dat nieuwe vakgebied.
Isotopenlab
Pim was betrokken bij het opzetten en inrichten van de laboratoria waaronder het eerste isotopen lab in Wageningen en ook bij het opzetten van colleges en practica voor nieuwe vakken. Pim promoveerde in 1978 op het cowpea mosaic virus replicase, en startte in de jaren 80 een nieuw onderzoeksthema rond het tomaten genoom, waarbij hij zich o.a. richtte op de telomeren en resistentiegenen. Hiervoor ontwikkelde hij samen met Hans de Jong van de leerstoel Genetica nieuwe cytogenetische tools. Pim had een grote interesse in nieuwe ontwikkelingen in de wetenschap, zo pionierde hij in die tijd met de constructie van een artificieel mini chromosoom.
Impact op nieuwe generaties
Zijn bevlogenheid voor de wetenschap was ook terug te zien in zijn onderwijs en zijn stijl van college geven. Hij was vele jaren verantwoordelijk voor het vak Moleculaire Biologie II (recombinant DNA en genetische manipulatie) dat tot op de dag van vandaag voortleeft als Gene Technology. Hij was ook de drijvende kracht achter de ontwikkeling van de moleculaire biologie toolbox, een minithesis met veel aandacht voor moleculairbiologische technieken. Hiermee heeft Pim een impact gemaakt op nieuwe generaties wetenschappers.
Met zijn gedrevenheid heeft Pim in een geheel eigen stijl talrijke studenten en promovendi begeleid, met veel aandacht voor mondelinge en schriftelijke rapportage. Zijn afscheidssymposium ''Art Meets Science'' in het Biotechnion in 2009 bracht verschillende sprekers bij elkaar die in de loop der jaren door Pim waren geïnspireerd tot een carrière in de moleculaire biologie. Ook zijn zeer grote interesse in kunst kwam aan bod. De lezing die Pim zelf tijdens het symposium gaf had de titel “The BioArt revolution, artistic perspectives on the life sciences”. Pim was zelf een begenadigd pianist en geïnteresseerd in nieuwe ontwikkelingen in muziek.
Science Cafe
Ook na zijn pensionering deelde hij zijn interesses met anderen in het Science Café in Wageningen dat hij samen met Dolf Weijers had opgezet. En met zijn zeer gewaardeerde lessen over wetenschap en kunst voor hoogbegaafde kinderen van de Leonardo school in Bennekom heeft hij zijn grote kwaliteiten als docent tot op het laatst kunnen tonen.
Namens de leerstoelgroep Moleculaire Biologie
Ton Bisseling, Joan Wellink en Ronald Pierik
Foto: Pim in het Museum Beelden aan Zee in Den Haag