Masterplan: Economically-Powered Protein Transition through Innovations in Chains (EPPIC)

Urgentie & kansen

De verschuiving van dierlijke naar plantaardige eiwitten gaat niet snel genoeg om de beoogde milieudoelen te halen. Er zijn veel kleine, versnipperde initiatieven en het telen van lokale plantaardige eiwitten is voor de meeste boeren nog niet rendabel. Het gros van de plantaardige eiwitten, waaronder soja, komt daardoor uit het buitenland. Zonder interventies zal Nederland afhankelijk blijven van grootschalige eiwitimport en dat kan de Nederlandse landbouw op achterstand zetten.

Een versnelling van de eiwittransitie is niet alleen nodig, het biedt ook volop kansen. Er is een omslag gaande in eiwitproductie en -consumptie: de vraag naar plantaardige eiwitten (van Nederlandse en Europese bodem) stijgt. Met haar internationaal erkende positie in voedselinnovaties en een dynamische mix van bedrijven in de agrifoodsector is Nederland goed gepositioneerd om hier op in te spelen.

Aanpak

Het doel van het EPPIC-masterplan is om de eiwittransitie in Nederland in de praktijk te brengen. Nederland maakt daarmee een omslag van versnipperde, kleine initiatieven naar een grootschalig, gecoördineerd en gezamenlijk traject voor duurzaam verdienvermogen en meetbare impact op maatschappelijke doelen.

Om de economische- en duurzaamheidsvoordelen van de transitie te kunnen benutten, moeten de transities van de primaire sector en van de consument parallel verlopen. EPPIC zal proactief sturen op dit evenwicht via drie nauw op elkaar afgestemde platforms:

1. Agrotechnologie: economisch duurzame productie van eiwitten uit vlinderbloemigen van eigen bodem, door middel van plantenveredeling, geoptimaliseerde gewasrotatiestrategieën en ondersteunende technologieën.
2. Waardeketens: totale valorisatie van vlinderbloemige gewassen (en andere agrarische reststromen die in grote volumes beschikbaar zijn) via direct gebruik in voedsel of diervoeder, of fermentatieve omzetting in microbiële of schimmelbiomassa.
3. Mondiale groei: verdieping van de bestaande handelspartnerschappen met toonaangevende transitielanden en ondersteuning van partners bij het vinden van internationale groeimarkten voor innovatieve producten, diensten en technologieën.

De drie platforms zullen parallel worden uitgevoerd gedurende de zesjarige looptijd van het project.

Voordelen

Deze aanpak levert meerdere voordelen op:

• Voor de economie – het katalyseert 2,6 miljard aan economische activiteit en creëert zo’n 50.000 nieuwe banen in duurzame eiwitketens.
• Voor het milieu - het zorgt voor de reductie van 640 miljoen kg CO2 equivalente emissies, 10 miljoen kg stikstof, 7% landgebruik voor het Nederlands dieet en het verlaagt de soja-import met 1 miljoen ton. Bovendien stimuleert het een verschuiving van 60:40 naar 50:50 dierlijke:plantaardige eiwitten in het gemiddelde Nederlandse dieet, met bijbehorende gezondheidsvoordelen.
• Voor de boeren – het biedt nieuwe perspectieven en een goed rendement voor meer dan 7700 boeren.

Partners

EPPIC is een samenwerking tussen beleid, wetenschap en de private sector (de gouden driehoek). Het programma is geïnitieerd door het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (LNV), de Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie (ZLTO), Wageningen University & Research, Larive International en Next Food Collective.

Het EPPIC- consortium bestaat uit 87 partners: 5 trekkers, 56 industriële ketenpartners uit de agrifood sector, 17 kennisinstellingen en kennisintensieve service providers, en 12 samenwerkingsverbanden. Via boerenorganisaties en coöperaties zullen 7700 boeren deelnemen aan EPPIC.