Door Sparrenbladwesp weggevreten naalden

Tabel verschuivingen

In de onderstaande tabel worden de belangrijkste plaaginsecten voor periodes van 5 jaar gegeven. Het betreft hier een compilatie van onze database. Hoe hoger de score (1-10), hoe vaker het insect is gemeld ten opzichte van andere soorten.

Het voordeel van een toptien-achtige benadering is, dat dit relatief onafhankelijk is van het aantal waarnemers en dat de minder belangrijke insecten buiten beschouwing worden gelaten. Hierbij moet bedacht worden dat er sinds 1946 totaal ca. 350 insectensoorten gemeld zijn en dat het bij een toptien benadering dus om het belangrijkste topje van de ijsberg gaat.

Hierbij zijn enkele opvallende zaken te constateren. De soortensamenstelling van de plagen lijkt te veranderen. Zo is er geen enkele plaag die altijd aanwezig is. Verder zijn er maar heel weinig plagen met een periodiek verloop. De toptien van de plagen is de afgelopen halve eeuw veranderd. De belangrijkste plagen (minimaal twee maal in de top 10) in de beginjaren, zijn anders dan in de jaren zeventig en tachtig, en deze verschillen weer met de jaren van nĂ¡ 1980. De soorten van de beginjaren zoals de Gewone dennenbladwesp, Douglaswolluis, Grote dennensnuitkever, Sparrenbladwesp, Lariksmot en Dennenscheerder leven allemaal op naaldhout. De soorten met een piek in de middenperiode zoals Elzenhaan, Groene sparrenluis, Groene eikenbladroller en Satijnvlinder leven op naald- of loofbomen. De soorten van de laatste periode zoals Grote iepenspintkever, Grote wintervlinder, Pruimenspinselmot, Eikenprocessierups en Eikenprachtkever, leven allemaal op loofbomen.

Er lijkt een verschuiving van naaldhoutinsecten naar loofhoutinsecten plaats te vinden. Het aandeel loofbossen is de laatste toegenomen terwijl het aandeel naaldbos nauwelijks is verminderd. Het recentelijk massaal optreden van de warmteminnende Eikenprocessierups en Eikenprachtkever suggereert dan dat een warmer klimaat een rol speelt. Het is ook mogelijk dat loofhoutinsecten anders op omgevingsfactoren zoals klimaatverandering reageren dan naaldhoutinsecten.

In de tabel zijn de insecten die voorkomen op naaldhout met een donkere kleur aangegeven en die van loofhout met een lichte kleur (Bron: Wageningen Environmental Research (Alterra).
In de tabel zijn de insecten die voorkomen op naaldhout met een donkere kleur aangegeven en die van loofhout met een lichte kleur (Bron: Wageningen Environmental Research (Alterra).