Nieuws
Oproep tot actie ter ondersteuning van bosherstel wereldwijd
Boswetenschappers roepen op tot een ‘decennium van wereldwijde actie’ om bossen over de hele planeet te herstellen. Dit is een van de boodschappen in een speciale uitgave van de Royal Society's Philosophical Transactions, waaraan tropische bosecologen van Wageningen University & Research hebben bijgedragen. Uit hun werk blijkt dat actieve boomaanplant op verlaten mijnen het herstel van de vegetatie makkelijker maakt en ook dat natuurlijke bosgroei op verlaten landbouwvelden het herstel van de bodem vergemakkelijkt.
Bijna 200 auteurs uit 27 landen hebben bijgedragen aan het speciale nummer, dat 15 publicaties bevat met aanbevelingen voor bosherstel wereldwijd. Met de gepubliceerde artikelen willen wetenschappers ervoor zorgen dat de wetenschappelijke bevindingen werkelijk een verschil maken voor bosherstel. En ook dat de publicaties inspireren tot actie over de hele wereld, met name in de tropen waar veel van dit onderzoek is verricht.
Mijnherstel in het Amazonegebied
Een van de bijdragen van Wageningen University & Research is een langetermijnstudie naar het actieve herstel van voormalige open mijnen in het Braziliaanse Amazonegebied. De studie is gebaseerd op 12 jaar toezicht op bosherstel in voormalige mijngebieden. Er werden bomen geplant om het herstel op gang te brengen. Na verloop van tijd regenereerden inheemse soorten op natuurlijke wijze onder het bladerdak, waardoor de duurzaamheid van het nieuwe bos werd gegarandeerd. De studie toonde aan hoe het succes van het herstel op deze locaties wordt bepaald door de wijziging en verwijdering van de bodem tijdens de mijnbouwactiviteiten. "Snel herstel hangt af van de nabijheid van restbossen", legt hoofdauteur Louis König uit. "Dit maakt zaadverplaatsing, waarschijnlijk vooral door vogels, naar de aangeplante bossen mogelijk, waardoor de diversiteit aan bomen toeneemt." De studie werd uitgevoerd in voormalige mijngebieden die het mijnbedrijf verplicht was te herbebossen. Co-auteur prof. Pieter Zuidema: "De herbebossing was niet opgezet als wetenschappelijk experiment, maar stelde ons wel in staat belangrijke inzichten te verkrijgen in de factoren die ertoe doen. Bosherstel gaat van nature langzaam, dus we moeten leren van deze herbebossingsactiviteiten uit het verleden." De Braziliaanse onderzoekster Catarina Jakovac vult aan: "Dit is de langste monitoring van bosherstel in mijnbouwgebieden in het Braziliaanse Amazonegebied. Er wordt veel geleerd en dat kan worden toegepast op het herstel van andere gebieden."
Bodemherstel bij hergroei van tropisch bos
De tweede studie onder leiding van Wageningen University & Research beoordeelde de veranderingen in bodemeigenschappen tijdens ontbossing voor landbouwdoeleinden en tijdens natuurlijke hergroei van het bos na landbouw. In dit samenwerkingsverband hebben onderzoekers in 21 landschappen in de Amerikaanse tropen koolstof en voedingsstoffen in de bodem gemeten in 300 hergroeiende bossen van verschillende leeftijden sinds het stopzetten van de landbouw. "Ons grootschalige onderzoek heeft aangetoond dat de bodem zich in het algemeen herstelt na gebruik in de landbouw, maar dat de snelheid van het herstel sterk afhangt van het type voorafgaand landgebruik (weiden of gewassen) en de lokale milieuomstandigheden, zoals het type klei in de bodem en het neerslagniveau", zegt hoofdauteur Masha van der Sande. "Zo herstellen de bodemomstandigheden zich het snelst na landverlating op productieve locaties, die veel neerslag en een hoog kleigehalte hebben." Co-auteur prof. Lourens Poorter vult aan: "In het algemeen herstellen bodems zich op natuurlijke wijze wanneer de vegetatie weer aangroeit, maar afhankelijk van de lokale terreinomstandigheden moet je misschien snelgroeiende boomsoorten planten om de koolstof en organische stof in de bodem te herstellen, of stikstofbindende soorten om de stikstof in de bodem te herstellen."