Nieuws
Gerecycled plastic goed genoeg als grondstof, doorbraak blijft uit
De huidige kwaliteit van ingezameld plastic van flessen en flacons (PE en PP) is meestal prima geschikt voor een groot aantal non-foodtoepassingen. Dat blijkt uit verschillende projecten van Wageningen Food & Biobased Research die in de afgelopen vier jaar zijn uitgevoerd. Toch blijft de vraag naar gerecycled kunststof nog achter bij het aanbod. Belangrijke oorzaak: het ontbreekt aan beleid dat hergebruik stimuleert en het gebruik van nieuw kunststof ontmoedigt.
Verpakkingen van polyethyleen (PE), zoals flessen en flacons, worden in Nederland op grote schaal gescheiden ingezameld met PMD en nagescheiden uit het huishoudelijk restafval. Daarvan wordt vervolgens PE-recyclaat gemaakt. Dit recyclaat bestaat voor het overgrote deel uit PE (90-95%), dat weer uit verschillende soorten bestaat. Daarnaast bevat het recyclaat onzuiverheden, grotendeels afkomstig van verpakkingen zelf. Het gaat dan om labels, doppen, sluitingen en andere verpakkingscomponenten. Voor de meeste toepassingen is dat niet erg als het recyclaat uit verschillende soorten bestaat en verontreinigingen bevat. Voor bijvoorbeeld flessen, jerrycans en containers waaraan hogere eisen worden gesteld omdat er bijvoorbeeld chemicaliën of gevaarlijk afval in zitten, is dat wél een probleem.
Spuitgiettoepassingen
Boterkuipjes en ijsschaaltjes zijn voorbeelden van producten die met PP zijn gemaakt. Net als bij PE bevat ook het PP-recyclaat onzuiverheden. Hierdoor vloeit het recyclaat minder goed als het in het productieproces wordt gesmolten. Door additieven toe te voegen, kan dit probleem meestal goed worden opgelost. Is het recyclaat bijvoorbeeld verontreinigd met niet-smeltende componenten zoals PET of aluminium, dan wordt het een stuk moeilijker het te verwerken. Daarnaast heeft gerecycled PP vaak iets minder goede eigenschappen dan nieuw PP, los van eventuele verontreinigingen.
Concurreren met ‘virgin’ plastic
De huidige kwaliteit PE- en PP-recyclaat is in veel non-foodtoepassingen prima te verwerken. Sommige toepassingen hebben voor eigenschappen als kleur, glans en geur echter een zeer schoon recyclaat nodig dat grotendeels uit één soort bestaat. Gerecycled plastic kan alleen nog niet goed concurreren met ‘virgin’ plastic als er specifieke hoge eisen aan de verpakking worden gesteld, zoals PE-flessen die sterk bestand moeten zijn tegen barsten of PP-doppen met een dunne scharnierklep. Hiervoor is een recyclaat nodig met weinig verontreinigingen dat vooral uit één soort polymeer bestaat. “Wil je voor dit soort toepassingen gerecycled plastic gebruiken, dan moet het ontwerp van verpakkingen, de inzamelwijze en de manier van sorteren flink worden aangepast”, aldus Ulphard Thoden van Velzen, onderzoeker van Wageningen Food & Biobased Research.
Hoewel er veel mogelijk is met gerecycled PE en PP, loopt het volgens Thoden van Velzen nog niet storm bij recyclingbedrijven: “Het is voor gebruikers makkelijker om nieuw kunststof te kopen: het is vaak iets goedkoper en ze kunnen het precies krijgen zoals ze het willen; in de juiste hoeveelheden en met de juiste specificaties.”
Recyclaat wordt daarom vooral nog enthousiast gebruikt door bedrijven die het als een tastbare manier zien om te verduurzamen. Een grote groep bedrijven wacht nog af.
Samenhangend beleid nodig
De bevindingen van Wageningen Food & Biobased Research tonen volgens de onderzoeker aan dat er dringend behoefte is aan samenhangend Europees en nationaal beleid: “Zorg voor ontwerpeisen die op wetenschappelijk onderzoek zijn gebaseerd en zie erop toe dat bedrijven die navolgen. Zorg er ook voor dat het voor sorteer- en recyclingbedrijven loont om kwaliteitsproducten te maken. Bevorder het gebruik van recyclaat en ontmoedig dat van nieuw kunststof. En handhaaf dit alles. Het vraagt ook wat van burgers: zijn zij bereid te betalen voor circulariteit en willen ze afstand doen van ‘gemakkelijke’ producten? En nemen ze genoegen met rudimentair verpakte producten? Het vraagt hoe dan ook offers van de samenleving.”