Project
Leefstijlonderzoek naar behoud van optimale cognitieve functie bij veroudering (MOCIA)
Door vergrijzing neem het aantal ouderen met cognitieve achteruitgang toe. Het door NWO gehonoreerde Crossover-programma “Maintaining Optimal Cognitive function In Ageing (MOCIA)” richt zich op het kunnen signaleren van een verhoogd risico op cognitieve achteruitgang en het verbeteren van preventie door het ontwikkelen van een gepersonaliseerde leefstijlinterventie. Wageningen University & Research (WUR) is één van de partners van het onderzoeksprogramma, dat door Radboud Universiteit wordt gecoördineerd.
Vergrijzing van de bevolking brengt grote uitdagingen voor onze samenleving met zich mee. Met het toenemen van de leeftijd neemt ook de prevalentie van ongeneeslijke neurodegeneratieve ziekten, zoals de ziekte van Alzheimer (AD) - de meest voorkomende vorm van dementie - toe. In 2018 leefden wereldwijd 50 miljoen mensen met dementie en naar schatting zal dit aantal 152 miljoen bereiken in 2050.
Cognitief functioneren
Voor behoud van optimaal cognitief functioneren is vroege preventie cruciaal. Momenteel is het niet goed mogelijk om te voorspellen wie een verhoogd risico heeft op cognitieve achteruitgang. Daarnaast ontbreekt het aan gepersonaliseerde interventies om deze achteruitgang te voorkomen. In het onderzoeksprogramma wordt in een twee jaar durende interventie in 1200 Nederlandse ouderen het effect van een combinatie van eerder bewezen effectieve leefstijlinterventies ter voorkoming van cognitieve achteruitgang onderzocht. Het onderzoek richt zich daarbij ook op individuele verschillen, voorspellende factoren en middelen om vervolgens gepersonaliseerde interventies te kunnen aanbieden bij mensen thuis. In het programma werken verschillende disciplines zoals voeding, leefstijl, gedragswetenschap, klinisch onderzoek, epidemiologie, wiskunde, biologie, industriële vormgeving en technologie samen om te komen tot een gezonder brein; een combinatie van een beter lange- en kortetermijngeheugen, verhoogde concentratie en meer flexibiliteit.
Humane interventiestudie
Diverse onderzoeksgroepen van WUR dragen bij aan dit programma als werkpakketleider van twee van de zes werkpakketten en door de inzet van onderzoekspecifieke expertise. Dr Ondine van de Rest coördineert de opzet, uitvoering en evaluatie van een tweejarige grootschalige humane interventiestudie naar de impact van dieet- en levensstijlveranderingen op (cognitieve) gezondheid. Onder begeleiding van Dr Wilma Steegenga, en in samenwerking met Dr Jurriaan Mes van Wageningen Food & Biobased Research, worden via humane en in vitro lab studies de mechanismen onderzocht die verantwoordelijk zijn voor de gezondheidseffecten die door de interventie worden veroorzaakt. Daarnaast is Professor Emely de Vet betrokken bij het onderzoek naar het ontwerpen van gepersonaliseerde e-gezondheidsinterventies ter ondersteuning van een gezondere levensstijl.
Publiek-private samenwerking
Het project wordt gecoördineerd door Esther Aarts, onderzoeker aan het Donders Instituut van de Radboud Universiteit. Het crossover-programma is een publiek-private samenwerking met aanvragers van acht kennisinstituten en acht co-financierende partijen. Naast de Radboud Universiteit zijn ook het Radboudumc, Wageningen University & Research, Universiteit Twente, Maastricht Universiteit, Amsterdam UMC, UMC Groningen en de Hogeschool Arnhem-Nijmegen betrokken.
De co-financierende partijen zijn Danone Nutricia Research, IMEC (OnePlanet Research Center), DSM Nutritional Products, Salut (spin-out van VGZ), de Hersenstichting, Reckitt Benckiser/Mead Johnson Nutrition, Alzheimer Nederland en Wageningen Food and Biobased Research. Het project heeft een omvang van 9,17 miljoen euro, waarvan 6,25 miljoen euro wordt gefinancierd door NWO.