Dossier
Dierenwelzijn op de slachterij
Het proces rondom het slachten moet voor dieren zo comfortabel mogelijk verlopen; zonder stress en pijn. Dieren kunnen het niet vertellen, maar laten op allerlei manieren blijken hoe het met hen gaat. Door gedrag te bestuderen, kunnen we ook het welzijn van dieren in de laatste levensfase verbeteren. Zo werkt Wageningen aan de kwaliteit van leven.
Het doden van landbouwhuisdieren is onlosmakelijk verbonden met veehouderij. Wageningen University & Research (WUR) onderzoekt hoe deze fase voor de dieren met zo min mogelijk stress en pijn kan verlopen. Daarbij richten we ons op dieren die worden geslacht voor menselijke consumptie, inclusief vissen en ander zeeleven. Dit dossier geeft een overzicht van de beschikbare kennis uit onderzoek over verdoofd en onverdoofd doden en slachtsnelheid.
Verdoofd slachten
In Europa moeten dieren bewusteloos zijn voordat ze worden geslacht, dat voorkomt namelijk angst en onnodig lijden. WUR onderzoekt indicatoren om het dierenwelzijn en bewustzijn te meten in relatie tot methoden van verdoving en bedwelming. Ook ontwikkelen we protocollen die gebruikt worden om het dierenwelzijn op de slachterij te waarborgen.
Lees meer
Publicaties verdoofd slachten
-
Pre-Slaughter Stunning of Farmed Atlantic Halibut in CO2-Saturated Seawater : Assessment of Unconsciousness by Electroencephalography (EEG)
-
Risico factoren voor dierenwelzijn en voedselveiligheid bij verhogen slachtsnelheid
-
Dierenwelzijn hennen bij CO2 bedwelming : Waarnemingen van gedrag en effectiviteit bij CO2 verdoven van Hennen in de transportkratten
-
Vissen verdoven aan boord: is dat de toekomst?
-
Risico factoren voor dierenwelzijn en voedselveiligheid bij verhogen slachtsnelheid
-
Bedwelmen en doden van gevangen vissen: kabeljauw, schol, schar en tong
-
Slaughter and killing of pigs
-
Training guide EURCAW-Pigs: suggestions for national training in EU Member States : Subject: Stunning and bleeding at slaughterhouses
-
High pitch vocalisation: indicator of fear, pain or distress at slaughter
-
Lameness: indicator of pigs' decreased ability to walk at slaughter
Projecten verdoofd slachten
-
Europees referentiecentrum dierenwelzijn Wageningen
- Het eerste European Reference Centre for Animal Welfare (EURCAW) is gestart op 1 oktober 2018 onder leiding van Wageningen Livestock Research. Doel is... -
Dierenwelzijn: bedwelmen en doden van vis
- Sinds de laatste jaren staat met name de boomkorvisserij in toenemende mate onder druk, onder meer vanwege ecosysteemeffecten van de vangstmethode.... -
Verdoven van vissen aan boord
- Vanwege maatschappelijke ontwikkelingen rond duurzaamheid is het van belang dat de visserijsector een slag maakt in de richting van duurzame,...
Links verdoofd slachten
Onverdoofd slachten
Voordat landbouwhuisdieren worden geslacht, moeten ze eerst worden verdoofd. Voor de slacht volgens Joods ritueel (koosjer vlees) en islamitisch ritueel (halal vlees) geldt een uitzondering. Wel gelden er speciale regels voor onverdoofd ritueel slachten.
In het convenant ‘onbedwelmd slachten volgens religieuze riten' hebben overheid, slachterijen en religieuze organisaties in 2012 afspraken gemaakt om het dierenwelzijn bij de onbedwelmde slacht te verbeteren op een manier die verenigbaar is met de islamitische of Israëlitische ritus. In 2017 is, onder meer na onderzoek van Wageningen University & Research, een addendum bij het convenant gevoegd.
Lees hieronder meer over onderzoeken van WUR naar de mogelijke gevolgen van de maatregelen in het convenant.
Lees meer
Publicaties onverdoofd slachten
Rapporten naar aanleiding van het convenant
In het convenant zijn gebieden aangewezen die meer onderzoek vergden om het welzijn van dieren te waarborgen of verbeteren. De volgende rapporten van Wageningen Livestock Research zijn naar aanleiding daarvan verschenen:
- Eindrapport: Research concerning slaughter without stunning of ruminants in The Netherlands (2015)
- Nul-situatie: Vaststellen nul-situatie onverdoofd slachten van runderen en kleine herkauwers in Nederland (2014)
- Indicatoren bewusteloosheid 1: Progress report validation of parameters to examine unconsciousness (2014)
- Indicatoren bewusteloosheid 2: Progress report validation of parameters to determine unconsciousness during slaughter of veal calves (2015)
- Fixtatie van koeien: Progress report restraining ruminants (2014)
EU-project BOREST over duur tot bewusteloosheid na halssnede:
- Final report BOREST: Restraining systems for bovine animals slaughtered without stunning (2015)
Advies Wetenschappelijke Adviescommissie Convenant onbedwelmd ritueel slachten (WAC):
Position paper:
Overige publicaties
-
'Ritueel slachten: een geaccepteerde methode?'
-
Restraining and neck cutting or stunning and neck cutting of veal calves
-
Report on restraining and neck cutting or stunning and neck cutting in pink veal calves
-
Ritueel slachten en het welzijn van herkauwers en pluimvee: een literatuuroverzicht
-
Ritueel slachten en het welzijn van dieren
Projecten onverdoofd slachten
Links onverdoofd slachten
Wetgeving
- EU Council Regulation: Protection of animals at the time of killing
- Nederlandse overheid: Besluit houders van dieren
- Convenant: Onbedwelmd slachten volgens religieuze riten (2012)
- Addendum op dit convenant (2017)
Artikel
- Resource artikel: Wetenschappers bevestigen: ritueel slachten doet pijn (2011)
Slachtsnelheid
Wageningen University & Research heeft verkennend onderzoek verricht naar de invloed van slachtsnelheid op dierenwelzijn en voedselveiligheid. Bij hogere slachtsnelheid kunnen de risico’s voor dierenwelzijn, voedselveiligheid en de kwaliteit van keuren toenemen, maar deze risico’s leiden niet per definitie tot consequenties. De risico’s kunnen worden ondervangen door specifieke maatregelen te nemen zoals, goede planning van de aanvoer, aanpassen van de lay-out van uitlaadbordes, wachtruimte, drijfgangen en technische installaties en keurbordessen. Opleiding en inzet van voldoende personeel en voldoende toezicht speelt een belangrijke rol in het verlagen van de consequenties van risicofactoren. De aanbevelingen zijn te vinden in onderstaand rapport.