Blog: Witte kerst op Antarctica

Onderzoekers van IMARES varen mee aan boord van de ijsbreker ‘Polarstern’ voor onderzoek in de zeeijsgebieden van Antactica. Onderzoeker Jan Andries van Franeker doet in een blog verslag van de eerste drie weken van de Zuidpool-expeditie

Foto: Het ICEFLUX team aan het werk op het eerste “ijs-kamp”: Julia, Giulia, André en Anton tijdens het boren door het ijs. Met succes werd een flink aantal ijscores en watermonsters verzameld.

Vaarroute Polarstern

Morgen zijn we drie weken op weg op onze Antarctica expeditie. Weken die gewoon te druk waren om eerder te schrijven. Vanaf Kaapstad is Polarstern eerst naar het zuidwesten gevaren tot aan de 0° Greenwich Meridiaan. Van daar af volgen we die 0° meridiaan pal naar het zuiden tot we bijna tegen Antarctica aanbotsen. Inmiddels zijn we daarmee een heel eind op weg, en vandaag doen we een ijsstation op 69°Zuiderbreedte.

Polarstern in tamelijk open zeeijs in de meer noordelijke randzone. Op dit moment zitten we veel dichter bij het Antarctisch continent, te midden van veel dichter zeeijs
Polarstern in tamelijk open zeeijs in de meer noordelijke randzone. Op dit moment zitten we veel dichter bij het Antarctisch continent, te midden van veel dichter zeeijs

Vissen onder het ijs

De eerste periode aan boord is druk gewerkt aan het klaarmaken en uittesten van al onze materialen, waaronder natuurlijk ons ‘Onder-IJs-net’ (Surface & Under Ice Trawl = SUIT). Maar in het ICEFLUX samenwerkingsproject tussen het Alfred Wegener Instituut (AWI) en IMARES, heeft projectleider Hauke Flores het werkterrein sterk verbreed. We vissen nu ook met de Multi-Rectangular-Midwater-Trawl (M-RMT), een groot net dat tot 1000m diepte gaat en op drie verschillende dieptes aparte sets netten kan openen. 

Het SUIT-net dicht tegen de achtersteven van het schip aangetrokken, na een van de eerste halen onder zee-ijs op deze expeditie. We kwamen geen problemen tegen die onze net-operator Michiel niet kon herstellen. Al aardig wat krill en andere dieren zijn gevangen, waarna de vangst door Fokje wordt gesorteerd en geanalyseerd.
Het SUIT-net dicht tegen de achtersteven van het schip aangetrokken, na een van de eerste halen onder zee-ijs op deze expeditie. We kwamen geen problemen tegen die onze net-operator Michiel niet kon herstellen. Al aardig wat krill en andere dieren zijn gevangen, waarna de vangst door Fokje wordt gesorteerd en geanalyseerd.
Het Multi-RMT terwijl het wordt binnengehaald na een van de eerste proeftrekken tot 1000 m diepte. Bij deze test sloten niet alle netten goed, maar Martina en andere teamleden hebben met vereende krachten het probleem verholpen, en sindsdien werkt het net prima en heeft al een grote verscheidenheid aan organismes uit de diepte verzameld.
Het Multi-RMT terwijl het wordt binnengehaald na een van de eerste proeftrekken tot 1000 m diepte. Bij deze test sloten niet alle netten goed, maar Martina en andere teamleden hebben met vereende krachten het probleem verholpen, en sindsdien werkt het net prima en heeft al een grote verscheidenheid aan organismes uit de diepte verzameld.

Monsters nemen en tellingen doen

Daarnaast verricht onze groep gedetailleerde studies op het ijs en boort daar ijskernen en gebruikt de boorgaten om onder het ijs te kijken en monsters te nemen. Aan boord loopt bijna voortdurend de echosounder die zwermen krill en vis in diepere waterlagen moet vastleggen. Vanuit onze ‘vogelkisten’ op het bovendek, en soms vanuit de helicopter, voeren we tellingen uit van vogels en zeezoogdieren. Kortom een veelheid aan activiteiten die onze 10-koppige groep dag en nacht bezig houdt. Met zijn allen proberen we in ICEFLUX meer kennis te vergaren over het belang van zeeijs voor de voedselketens in de poolzeeën   

Onze vogelkisten staan boven op het schip, op het dak van de stuurhut, en bieden maximaal uitzicht. De foto is vrij vroeg op deze reis genomen, terwijl Bram en Jan samen de telmethodes trainen. Op dit moment draaien zij wisselbeurten om zo volledig als maar kan tellingen te verrichten
Onze vogelkisten staan boven op het schip, op het dak van de stuurhut, en bieden maximaal uitzicht. De foto is vrij vroeg op deze reis genomen, terwijl Bram en Jan samen de telmethodes trainen. Op dit moment draaien zij wisselbeurten om zo volledig als maar kan tellingen te verrichten

Antarctisch ijs

Ons eerste zeeijs kwamen we al rond 56.5° Zuid tegen, en dus zijn we inmiddels al 1300 km het Antarctisch zeeijs ingevaren.  De meeste depressies met ruig weer drijven nu ten noorden van ons langs, door de roerige 40e en 50e breedtegraden. De ijslandschappen blijven betoveren, evenals de dieren die erin leven, boven en onder water. Voorlopig blijft dat zo, want we gaan komende dagen Neumayer station bevoorraden, en steken dan dwars de Weddell Zee door richting het Antarctisch Schiereiland. Pas daar, over ongeveer een maand, komen we weer echt in het open water. Voor ons is een witte kerst gegarandeerd. 

Langs de randen van het zeeijs passeerdem we vele ijsbergen met vele Keelband Pinguins erop. De grootte van de zwarte stipjes (= pinguins) illustreert de grootte van de berg.
Langs de randen van het zeeijs passeerdem we vele ijsbergen met vele Keelband Pinguins erop. De grootte van de zwarte stipjes (= pinguins) illustreert de grootte van de berg.

Vanaf Polarstern, van ons allen, hele fijne kerstdagen gewenst.

Re:acties 7

  • Reageer

  • Harma Bouwman

    Beste wensen voor 2015.

    Reageer

  • Paula Nobel

    Ha Jan Andries!

    Mooi je blog te lezen en de foto's te zien! Zoals al gezegd is, erg indrukwekkend!
    Veel succes nog de komende tijd, hopelijk levert de tocht veel nieuwe informatie voor jullie op!! Ook alvast een goede jaarwisseling gewenst en de beste wensen voor 2015!

    Groetjes vanuit een zonnig en droog Amsterdam.

    Paula Nobel
    Redmar Oosterkamp

    Reageer

  • Hanneke van Ommen

    Voor jullie allen daar in het zuiden een fijne kerst.
    Met lieve groeten van Hanneke

    Reageer

  • Mariska en Hermen de Graaf

    Dag Jan Andries, we varen en 'tellen' in gedachten met jullie. Wat een indrukwekkende reis weer. We wensen jullie een voorspoedig onderzoek en veel team spirit.
    Hartelijke groet vanuit een druilerig Kudelstaart.
    Jullie kerstkaart met prachtige sneeuwstormvogel prijkt alweer bij ons aan de wand.

    Reageer

  • Jannie Mel-van Franeker

    Hai broer,
    Geweldig om al dit moois vanuit een groen land rond de kerst te zien. Veel succes op je reis en ik kijk uit naar de volgende berichten. Kus
    Jannie

    Reageer

  • Liesbeth Wieberdink

    Hallo Jan Andries,
    Dankzij Yvonne kunnen we nu meeleven met je avonturen. Weer leuk om te lezen waar jullie mee bezig zijn. Indrukwekkend.
    Wij maken ons op voor een heel andere kerst met ons beider zussen hier in Vinkel.
    Ik wens je een succesvolle missie toe. Dat jullie maar veel nieuwe inzichten zullen verwerven.
    Hartelijke groet, ook namens Andre,
    Liesbeth

    Reageer

    • Pieter van Franeker

Re:ageer