Nieuws
Overdracht van giftige stoffen uit plastics naar Noordse stormvogels
In plastic zitten veel chemische stoffen. Dit worden additieven genoemd die het materiaal de gewenste eigenschappen geven. Bekende voorbeelden hiervan zijn weekmakers, kleurstoffen, UV-beschermers en vlamvertragers. Sommige stoffen staan bekend om hun giftigheid, en kunnen bijvoorbeeld kankerverwekkend of hormoon-verstorend werken. Sommige stoffen kunnen ook uit het plastic weglekken. Vooral bij voedselverpakkingen bestaan daarom strenge regels over hoeveel van een bepaalde stof in het plastic product toegevoegd mag worden, om gevaar voor de mens te beperken.
Plastic in zee
Als plastic in zee verdwijnt, neemt het al deze stoffen met zich mee. Eenmaal in zee terechtgekomen worden grotere plasticstukken door golven en zonnestralen verbrokkeld tot kleinere stukjes. Deze kunnen dan door vogels en andere zeedieren ingeslikt worden. Waarom zeevogels plastic eten is onduidelijk. Ook over de gevolgen van deze plasticopname is nog weinig bekend. Noordse stormvogels staan erom bekend dat ze veel plastic eten. In de Noordzee hebben tegenwoordig 95% van de dood gevonden stormvogels plastic in hun maag; gemiddeld 31 stukjes of 0,28 gram per vogel.
Maagolie
Noordse stormvogels concentreren vettige bestanddelen uit hun voedsel in een maagolie die de energie uit het voedsel geleidelijk beschikbaar maakt voor het verteringssysteem. De maagolie is veelal oranjekleurig en werd verzameld op de Faeröer Eilanden. Daar worden jonge stormvogels bejaagd voor consumptie, en hun maagolie werd beschikbaar gesteld voor onderzoek.
Nabootsen van een vogelmaag
In een experiment, uitgevoerd door onderzoekers van Wageningen Marine Research en het Noorse onderzoeksinstituut SINTEF Oceans, werd uitgezocht of deze additieven daadwerkelijk door stormvogels kunnen worden opgenomen. Voor een realistisch experiment werd plastic zwerfvuil op de Texelse stranden verzameld, en vervolgens door collega’s van het bedrijf Carat tot kleine stukjes vermalen. Het klein vermalen plastic werd in de maagvloeistof van Noordse stormvogels gezet en op lichaamstemperatuur van stormvogels (circa veertig graden) negentig dagen lang in een schudmachine in beweging gehouden. Op deze manier werd geprobeerd om een echte vogelmaag zo goed mogelijk na te bootsen. Regelmatig werd er een beetje olie afgetapt om te kunnen kijken of en wanneer de additieven uit het plastic naar de olie overgedragen worden.
Chemische analyses
In Noorwegen werd het gebruikte plasticmengsel grondig onderzocht en werden er vijftien verschillende additieven gevonden, waaronder weekmakers, UV-beschermers en vlamvertragers, maar ook stoffen waarvan onduidelijk is waarvoor ze in het plastic worden gebruikt. In de olie werd daarna gekeken of dezelfde stoffen konden worden teruggevonden en of deze in de loop van de tijd toenamen.
Schade voor zeevogels
De resultaten van het onderzoek zijn nu gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Frontiers in Environmental Science. Uit de publicatie blijkt dat sommige van deze stoffen binnen enkele uren of dagen vanuit het plastic weglekken naar de maagolie, en daarmee beschikbaar komen voor opname in het lichaam. Gezien de giftigheid van sommige van deze stoffen leidt dit ertoe dat stormvogels hier last van kunnen ondervinden. Zij eten plastics en malen het in hun krachtige spiermaag tot hele kleine stukjes. Daardoor kunnen mogelijk de stoffen uit de plastics in de vogel terechtkomen. Helaas kon de concentratie van deze stoffen in dit experiment niet worden vastgesteld, hopelijk is dit wel in de toekomst mogelijk.
EU doelstelling
De EU wil in de toekomst plastic in zee terugdringen naar een niveau waarop het ‘geen schade’ veroorzaakt. Helaas is nog niet duidelijk wat ‘schade’ nou eigenlijk betekent. Dit onderzoek levert bewijs dat plastic in ieder geval een belangrijk risico betekent voor de opname van giftige stoffen door zeevogels. Dit soort onderzoeksresultaten dragen bij aan het inzichtelijker worden van de ‘schade’ van plastic in zee. Zo kan het terugdringen van milieuvervuiling een hogere prioriteit krijgen.