Viseieren tellen op zee

Na iedere planktontrek proberen we 10 minuten of we makreel kunnen vangen met de hengel. Tot nu toe hebben we slechts 10 makrelen gevangen, maar tegen de avond als de zon gaat zakken komen de makrelen hoger in de waterkolom dus we hopen vanavond nog op een goede vangst. Dankzij de inspanningen van de machinisten en Kees werkt de stuurboord planktonlier ook weer, dus loopt alles weer op rolletjes.

Waarom en hoe meten we de eiproduktie van Noordzee makreel eigenlijk? Voor andere pelagische vissoorten zoals haring en blauwe wijting wordt er acoustische survey uitgevoerd. Voor makreel is dit niet mogelijk omdat deze vis geen zwemblaas heeft en daarom met acoustische apparatuur moeilijk te herkennen is in het water. Bovendien is een eisurvey de enige methode om een visserij-onafhankelijke schatting van het visbestand te maken, omdat er geen visserij plaats vindt op de viseieren.

Het paaigebied van makreel is de noordelijke en centrale Noordzee. Tijdens de paaiperiode mei-juni proberen we in 3 periodes het gehele paaigebied zo goed mogelijk te bemonsteren. Met een planktontorpedo voeren we op ieder station een zogenaamde ‘oblique’ trek uit, dwz we gaan in een V-vorm door de waterkolom naar de bodem en weer terug naar de oppervlakte, zodat iedere meter van de waterkolom dezelfde tijd bevist wordt. Tijdens het vissen hebben we een liveview van de torpedo in de waterkolom zodat we de torpedo voor deze de bodem raakt weer omhoog kunnen halen. Als de torpedo weer aan dek staat wordt het net schoon gespoeld zodat alle plankton in het opvangzakje terecht komt. Het planktonmonster gaat vervolgens naar het lab. Daar wordt het 24 uur gefixeerd op formaline.

Na 24 uur gaan we de viseieren scheiden van het overige plankton met behulp van de zogenaamde ‘spray-methode’. Dit doen we met behulp van een scheitrechter en een gewone ‘gardena’-spuit. Het monster gaat in de scheitrechter en dan spuiten we met de gardena-spuit de trechter vol met zeewater met fijne luchtbelletjes. Al het plankton met pootjes, zoals roeipootkreeftjes, blijven aan de luchtbellen kleven en drijven naar de oppervlakte, terwijl de ronde viseieren naar beneden zakken.

Van de viseieren wordt vervolgens een foto gemaakt en dan kunnen alle eieren opgemeten worden, op soort gebracht en natuurlijk geteld. Alle eieren van de 3 periodes bij elkaar geven dan een schatting van de eiproduktie van makreel dit jaar. Alle monsters tot nu toe, met uitzondering van 1, bevatten viseieren en in het overgrote deel zitten ook makreeleieren!